Quả anh túc được biết đến như một vị thuốc thần kỳ từ xa xưa. Ngày nay, chúng được dùng nhiều trong y học hiện đại. Tuy nhiên, nếu không sử dụng đúng cách có thể dẫn đến những hệ lụy nghiêm trọng. Cùng Tuổi trẻ và Sắc đẹp tìm hiểu công dụng và cách dùng quả anh túc trong chăm sóc sức khỏe ở bài viết dưới đây nhé!
1. Giới thiệu về cây anh túc
Cây anh túc có tên gọi khác là cây á phiện hoặc cây thuốc phiện. Loại cây này có nguồn gốc từ Hy Lạp và được trồng nhiều ở các nước châu Á, châu Âu. Cây anh túc trưởng thành thường cao từ 1 – 1,6m, là cây thân thảo.
Toàn thân cây có màu xanh, thân thẳng, mềm và không có nhánh. Lá anh túc hình bầu dục. Hoa anh túc thường có màu trắng, tím, đỏ, cánh hoa mỏng và mọc đơn ở đầu cành. Hoa thường nở vào tháng 3 và đậu quả vào tháng 5. Quả anh túc khi già sẽ có màu nâu đen.
Thời gian trước, loại cây này thường được trồng ở các tỉnh miền núi Việt Nam. Tác dụng của chúng được đánh giá cao trong y học. Tuy nhiên, nhựa của cây anh túc có thể gây nghiện mạnh. Nhiều người lạm dụng điểm này nhằm kinh doanh, trục lợi, ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống nhân dân và an ninh quốc gia. Vì vậy, Việt Nam đã nghiêm cấm trồng và sử dụng cũng như buôn bán cây anh túc.
2. Cây anh túc có mấy loại
Trên thế giới họ nhà anh túc vô cùng phong phú và đa dạng. Trong đó, có 3 loại anh túc phổ biến: anh túc đỏ, anh túc trắng, anh túc tím. Phân loại này dựa trên đặc điểm màu sắc của hoa anh túc.
2.1. Anh túc đỏ
Cây anh túc đỏ hay còn gọi là anh túc ngô, ngu mỹ nhân. Hoa của chúng có màu đỏ tươi, cánh to, mỏng. Hoa thường nở vào giữa tháng 6 và tháng 8 và kéo dài trong 3 ngày. Khi cánh hoa rụng xuống, chúng bắt đầu hình thành quả.
Ở một vài nước nói tiếng Anh, hoa anh túc đỏ là biểu tượng để tưởng niệm cho người lính ngã xuống. Đây cũng là loại cây mang nhiều công dụng trong y học.
2.2. Cây anh túc trắng
Anh túc trắng có hoa màu trắng, kích thước có thể đạt đến 10cm. Thời gian nở hoa của cây kéo dài đến tháng 8. Loại cây này mọc nhiều ở các cánh đồng châu Âu như Pháp, Bỉ. Về ý nghĩa biểu tượng, cây anh túc trắng tượng trưng cho hòa bình. Về giá trị y học, chúng được dùng làm thuốc và lấy dầu.
2.3. Anh túc tím
Cây anh túc tím có đặc điểm thân cây cao thẳng, lá mọc đan xen có hình sao. Toàn thân cây màu xanh, khi nở hoa, những bông hoa màu tím có kích thước khoảng 13cm. Hạt của chúng rất nhỏ, thường được dùng làm gia vị, dầu,..
Tương tự như anh túc đỏ và trắng, anh túc tím cũng mang ý nghĩa đặc biệt trong chiến tranh. Cụ thể, hoa anh túc tím biểu trưng cho sự tưởng nhớ những động vật phục vụ hết mình cho chiến tranh.
3. Thành phần hóa học có trong quả anh túc
Trong quả anh túc chứa các thành phần hóa học bao gồm: Morphin, nacotin, acid meconic, acid tactric, acid citric, papaverin, papaverrozin. Trong đó, quả anh túc chín có hàm lượng morphin 0,5% và 0,2% với quả xanh. Hàm lượng narcotin khoảng 0,0113 – 0,0116% đối với quả xanh và 0,028 với quả chín.
Ngoài ra, quả anh túc chứa các thành phần hóa học khác gồm: Thebain, Narcotolin, Cedoheptulose, DMannoheptulose, Myoinositol, Erythritol, Sanguinarin, Norsanguinarin, Cholin, Cryptopl, Protopine
Thành phần dinh dưỡng chủ yếu trong quả anh túc nằm ở phần hạt của chúng. Nghiên cứu trong 9 gram hạt anh túc chứa: 1,6g protein, 2,5g carbs, 3,7g chất béo và 1,7g chất xơ. Đồng thời, các thành phần khác như mangan chiếm 26%, đồng 16%, canxi 10%. Ngoài ra hạt anh túc chứa hàm lượng magie, phốt pho, kẽm, thiamine, sắt dồi dào. Những thành phần trên mang lại giá trị dinh dưỡng vô cùng cao cho cơ thể. Chúng đóng góp phần lớn công dụng vào y học, chữa bệnh cứu người.
4. Quả anh túc có những tác dụng gì?
Từ xa xưa, nhựa quả anh túc đã được sử dụng để làm thuốc. Chủ yếu chữa cầm máu, tiêu chảy dài ngày và trị nôn. Ngày nay, quả anh túc được ứng dụng nhiều trong y học hiện đại với những tác dụng phổ biến như:
4.1. Giảm đau
Hàm lượng morphin và narcotin dồi dào có trong quả anh túc giúp giảm đau hiệu quả. Theo đó, khi cơ thể người tiếp nhận lượng morphin và narcotin vừa đủ sẽ có cảm giác tê mê, buồn ngủ và không còn cảm giác đau đớn. Đối với những bệnh nhân ung thư, các bác sĩ thường dùng morphin để giảm nhẹ triệu chứng.
4.2. Tăng cường sức khỏe tim mạch
Chất béo không bão hòa có trong dầu hạt anh túc có thể giảm tối đa 17% nguy cơ mắc bệnh đau tim hay đột quỵ. Điều này đã được chứng minh trong nhiều nghiên cứu về y học. Hiện nay, một vài nơi trên thế giới đã ứng dụng dưỡng chất trong quả anh túc làm thuốc cho bệnh nhân bị bệnh tim.
4.3. Giải quyết các bệnh hô hấp
Sử dụng lượng morphin vừa đủ giúp giảm ho và ức chế các cơn đau. Đồng thời, codein giúp long đờm, loại bỏ bệnh ho đờm hiệu quả. Thời xa xưa, quả anh túc thường được đồng bào dùng làm liều thuốc chữa ho, đem lại kết quả nhanh chóng. Nhờ đó loại bỏ nguy cơ mắc bệnh ho mãn tính.
4.4. Điều trị vết thương ngoài da
Khi bôi trực tiếp dầu hạt anh túc lên vùng da bị tổn thương, bạn sẽ cảm nhận vùng da phục hồi nhanh chóng. Với các vết thương lớn, bạn có thể sử dụng phương pháp này để liền da nhanh chóng. Ngoài ra, dầu hạt anh túc cũng có thể giải quyết các vấn đề về da như mụn, sẹo thâm,…
4.5. Thúc đẩy quá trình tiêu hóa.
Lượng chất xơ dồi dào trong quả và hạt anh túc có thể cải thiện sức khỏe đường ruột. Từ đó giúp nhuận tràng, giảm thiểu nguy cơ táo bón.Tuy nhiên, bạn chỉ nên thực hiện phương pháp này khi có chỉ định của bác sĩ và hợp pháp. Bởi các chất trong quả anh túc có thể gây nghiện và gây hại cho cơ thể.
5. Bài thuốc chữa bệnh từ quả anh túc
Trong y học cổ truyền có rất nhiều bài thuốc được chế biến từ quả anh túc. Một số bài thuốc vô cùng đơn giản mà bạn có thể thực hiện tại nhà như sau:
5.1. Trị ho lâu ngày với quả anh túc
Sử dụng quả anh túc khô, bỏ màng gân rồi nướng cùng mật ong. Sau đó tán ra dạng bột mịn. Dùng 2g bột pha với nước mật ong. Sử dụng vài ngày bệnh sẽ thuyên giảm rõ rệt. Bảo quản bột trong hũ thủy tinh đậy kín, để ở nơi thoáng mát và khô ráo.
5.2. Bài thuốc trị suyễn, ho mãn tính
Làm sạch gân trên thân quả anh túc khô, sao với giấm. Sau đó thêm 20g ô mai rồi tán bột. Sử dụng mỗi ngày 1 lần, mỗi lần 8g trước khi đi ngủ. Thực hiện kiên trì đến khi bệnh khỏi hoàn toàn.
5.3. Bài thuốc chữa bệnh lỵ
Chuẩn bị vài quả anh túc khô đập dập, sao khô lại với dấm. Sau đó nghiền kỹ phần quả đã sao thành bột mịn. Đổ một lượng nhỏ mật ong sao vào trộn đều để tạo ra hỗn hợp sền sệt, vo thành những viên hoàn nhỏ. Mỗi lần uống 6 – 8g với nước gừng ấm để tăng hiệu quả.
5.4. Trị tiêu chảy không cầm
Công thức trị tiêu chảy nghiêm trọng bằng quả anh túc khô rất đơn giản. Bạn cần chuẩn bị 1 quả anh túc khô, 10 trái đại táo nhục và 10 quả ô mai. Sử dụng 3 vị thuốc trên kết hợp thành 1 thang và sắc với 1 bát nước. Đun khoảng 30 phút, tắt bếp và uống khi còn ấm.
6. Những tác dụng phụ khi sử dụng quả anh túc
Như đã phân tích ở trên, trong quả anh túc có lượng lớn morphin. Chất này dù mang những công dụng tích cực, song nếu không sử dụng đúng cách có thể đem đến nhiều hệ lụy. Tác dụng phụ sau khi sử dụng quả anh túc có thể kể đến như:
6.1. Giãn tĩnh mạch ngoại vi, giảm huyết áp
Morphin khi đi vào cơ thể có thể làm giãn tĩnh mạch ngoại vi và giải phóng histamin gây giảm huyết áp. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến người huyết áp thấp hoặc người thiếu máu nên chú ý khi sử dụng.
6.2. Suy hô hấp
Sử dụng quả anh túc không đúng liều lượng và cách dùng có thể dẫn đến suy hô hấp. Các thành phần hóa học có trong quả anh túc khi đi vào cơ thể gây ra cảm giác buồn nôn, đau ngực,… Chúng cản trở đường hô hấp, rò rỉ mạch máu hoặc tụ dịch ở phổi. Từ đó dẫn đến suy hô hấp.
6.4. Táo bón
Khi morphin đi vào cơ thể làm giảm sự thúc đẩy co cơ trong thành ruột. Cùng với đó, chất này cũng làm giảm dịch nội tiết tiêu hóa. Từ đó gây táo bón, ảnh hưởng xấu đến hệ tiêu hóa.
6.5. Gây nghiện
Các xét nghiệm trên những người ăn hạt anh túc đều cho kết quả dương tính với ma túy. Điều này xảy ra ngay cả khi bạn ăn quá nhiều hạt anh túc đã được làm sạch và bày bán trong siêu thị.
7. Hình ảnh cây anh túc
Những hình ảnh thực tế của cây anh túc trên thế giới:
Quả anh túc mặc dù mang nhiều công dụng tuyệt vời, nhưng nếu không biết sử dụng cũng sẽ dẫn đến hậu quả nghiêm trọng. Chính vì vậy, trước khi sử dụng loại quả này, tốt hơn hết bạn nên tham khảo ý kiến từ bác sĩ, chuyên gia. Hy vọng thông tin từ Tuổi trẻ và Sắc đẹp phần nào giúp bạn hiểu rõ hơn về tác dụng của anh túc đối với sức khỏe và sử dụng chúng đúng cách nhé!
