Là một loại quả thân thuộc, dễ trồng dễ sống nhưng chưa hẳn nhiều người biết quả chay là quả gì, dùng để làm gì. Bài viết dưới đây sẽ giải đáp tất cả thắc mắc về loại quả này cho các bạn hiểu hơn nhé!
1. Quả chay là quả gì?
Cây chay thường mọc phổ biến ở các vùng quê Đông Nam Bộ, thuộc thân gỗ. Cây cao khoảng 15m, thân cây màu xám, có lá hình bầu dục, mặt trên lá màu xanh lục và mịn, còn mặt phía dưới lá có lông tơ, màu hung nâu. Một số nơi, người dân gọi cây chay là cây chay vỏ tía.
Cây chay thường ra hoa vào khoảng tháng 3 và được thu hoạch vào cuối tháng 4 hay tháng 5. Quả chay không có hình dạng nhất định, có thể là hình tròn hay dạng kết chùm dính liền nhau. Khi chín, quả chay có màu vàng, ruột bên trong xốp, màu hồng, khá giống như quả sung, ăn vào có vị chua nhẹ.
2. Thành phần dinh dưỡng của quả chay
Có thể bạn đã nhìn thấy và biết quả chay, cây chay, song những điều thú vị về thành phần dinh dưỡng có trong loại quả này chưa chắc bạn nắm rõ. Theo đó, quả chay chứa đa dạng các khoáng chất, vitamin, … có công dụng chữa bệnh rất hữu hiệu. Ngoài ra, các thành phần dưỡng chất khác có trong quả chay cũng hỗ trợ tốt cho hệ tiêu hóa, đường ruột.
Không chỉ thế, quả chay còn giúp giảm cholesterol, có khả năng chống viêm, phòng ngừa bệnh tim mạch. Với từng đó chất dinh dưỡng đã đủ gây bất ngờ khi biết giá trị không hề nhỏ của loại quả thường dân này rồi. Cùng khám phá những lợi ích mà quả chay mang lại nhé!
3. Tác dụng của quả chay
Với những thành phần dinh dưỡng có trong quả chay, đương nhiên là nó có rất nhiều công dụng tốt cho sức khỏe của bạn rồi. Trong Đông y học, người ta còn điều chế quả chay nhằm bồi bổ, trị một số bệnh tật. Dưới đây, chúng ta cùng tìm hiểu những tác dụng hay ho của nó nhé!
3.1. “Trợ thủ” đắc lực cho hệ tiêu hóa
Quả chay chứa các khoáng chất, axit amin, lipit enzym,… hỗ trợ tốt cho đường ruột, hệ tiêu hóa của bạn. Loại quả này có tác dụng như một màng chắn, bảo vệ cho hệ tiêu hóa của bạn tránh khỏi vi khuẩn có hại xâm nhập, giúp nhuận tràng.
3.2. Tốt cho hệ tim mạch
Với thành phần men phân giải, men béo, quả chay có tác dụng giảm mỡ máu, giảm huyết áp, hạn chế cholesterol,… giúp bảo vệ tim mạch hiệu quả.
3.3. Ngăn ngừa ung thư
Chất benzaldehyde có trong quả chay có tác dụng ngăn ngừa, chống lại mầm mống của ung thư hạch và ung thư vú. Ngoài ra, quả chay còn được Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, Viện Hóa học nghiên cứu thử nghiệm, điều chế thuốc đặc trị các bệnh lý về xương khớp, thần kinh tọa,…
4. Quả chay có ăn được không?
Không phải là loại quả phổ biến, nhiều nơi trồng nên có nhiều người không biết đến quả chay và thắc mắc loại quả này có ăn được không ăn như thế nào.
Như đã nói ở trên, quả chay có rất nhiều công dụng tốt cho sức khỏe con người, được điều chế thành thuốc chữa bệnh. Không chỉ thế, loại quả này còn được người dân sử dụng như một gia vị trong các món ăn, giúp tăng thêm hương vị của ẩm thực. Bạn có thể đem quả chay để kho cá, ngâm rượu, nấu canh chua hay đơn giản là ăn sống như các loại trái cây khác.
5. Quả chay nấu món gì ngon?
Có thể nói, quả chay có tác dụng đa năng, vừa là phương thuốc vừa là gia vị. Trong ẩm thực, nó là nguyên liệu giúp cho món ăn thăng hoa. Quả chay được chế biến thành một số món, đem lại cảm giác ngon miệng và hương vị , riêng biệt. Dưới đây là 5 món ăn kết hợp với quả chay cực hấp dẫn, mau lấy giấy bút lưu lại thôi nào!
5.1. Cá thu kho quả chay
Nguyên liệu: Cá thu, quả chay khô, các loại gia vị: đường, hạt tiêu, hạt nêm, nước mắm.
Cách làm: Cá thu đem đi sơ chế, rửa bằng nước muối pha loãng để làm sạch. Cho dầu vào chảo và chiên đều hai mặt của cá. Sau đó cho cá vào nồi kho thêm nước, vài lát chay khô, các gia vị đường, hạt nêm, nước mắm,… đun lửa nhỏ. Kho thật kỹ cho cá thấm đều gia vị, nước kho sánh lại thì tắt bếp, rắc hạt tiêu nữa là có ngay món cá thơm ngon.
5.2. Canh cá nấu quả chay
Nguyên liệu: Chuẩn bị 4 – 5 khúc cá trắm, 3 quả cà chua, 1 quả su hào, 1 mớ thìa là, 4- 5 nhánh hành lá, củ hành khô, 1 – 2 quả chay, gia vị.
Cách làm: Su hào cắt khúc, cá làm sạch với nước, để ráo. Hành đem phi thơm, thêm cà chua, su hào vào đảo đều với các gia vị. Cho cá vào nồi, thả quả chay vào và thêm nước đun với lửa nhỏ khoảng 15 – 20 phút. Cuối cùng tắt bếp, rắc chút hành lá vào và thưởng thức.
5.3. Chay ngâm rượu
Quả chay tươi hay khô đều có thể ngâm rượu được, tuy nhiên cách thức lại khác nhau đấy!
Với quả tươi, bạn có thể ngâm với đường hoặc không đường tùy sở thích. Nguyên liệu: 1kg chay chín, 300g đường trắng, 4 – 5 lít rượu trắng.
Cách làm: Quả chay rửa sạch, để ráo sau đó đem bổ làm đôi hoặc làm 4. Cho quả vào bình, cứ một lớp quả chay lại rắc một lớp đường. Đổ rượu vào theo tỉ lệ trên rồi đem ủ khoảng 3 tháng, mang ra dùng.
Với quả chay khô, bạn nên dùng những quả ương không quá chín để phơi khô, bởi chín thì khi thái dễ bị nát.
Cách làm: Quả chay rửa sạch, thái lát có độ dày 0,5 cm. Tiếp theo đem đi phơi nắng khoảng 10 nắng. Ngâm với rượu cứ 1kg chay khô ngâm với 10 lít rượu. Đậy nắp kín đem ngâm khoảng 2 tháng đem ra dùng
5.4. Cá trắm kho quả chay
Nguyên liệu: Cá trắm, thịt ba chỉ, hành khô, chay, cà chua, ớt, gừng, các loại gia vị.
Cách làm: Sơ chế cá lóc, làm sạch, móc hết màng đen rồi ướp ½ thìa cà phê bột canh sau đó chiên sơ. Thịt ba chỉ thái miếng vừa. Tiếp đó, thái cà chua, gừng, ớt đập dập cho vào trong nồi. Thịt ba chỉ, đường, nước mắm và bột canh, mì chính, chay rắc lên trên. Thắng nước đường lên để làm màu, cho nước ngang mặt cá, đun to cho nước sôi rồi nhỏ lửa đun khoảng 15 phút. Tắt bếp rồi bật lại đun thêm 15 phút, cứ lặp lại như thế 4 lần thì cá sẽ chín mềm, nước cạn thì tắt bếp.
5.5. Cua đồng kho quả chay
Nguyên liệu: Cua đồng, quả chay, hành củ, lá lốt.
Cách làm: Đặt một lớp lá lốt dưới đáy nồi, xếp những con cua rạm đã làm sạch lên trên, tiếp tục trải một lớp quả chay cắt lát mỏng. Hành củ phi thơm rồi rưới đều nước mỡ phi hành lên trên mặt cua rạm, ướp nồi rạm thấm gia vị vừa ăn rồi kho nhỏ lửa.
6. Quả chay bán ở đâu? Giá bao nhiêu?
Quả chay là loại quả dân dã, nhưng lại rất được nhiều người ưa chuộng, săn đón. Không phải lúc nào cũng có thể mua chúng vì thường ra quả vào mùa hè, tầm tháng 4 hay tháng 5. Tại chợ, quả chay tươi được bán với giá từ 15 – 25.000 đồng/kg. Nhìn chung, mức giá khá rẻ, nhưng độ an toàn, chất lượng cho cho sức khỏe thì miễn bàn. Nếu mua quả chay khô trên các trang mạng điện tử, giá dao động 250.000 – 260.000 đồng/kg.
7. Cách lựa chọn quả chay ngon, chất lượng nhất
Quả chay thường chỉ có bán vào đúng vụ, đúng thời điểm thu hoạch tháng 4 – 5, cho nên khi bạn chỉ có thể mua nó vào đúng dịp này. Khi mua quả chay tươi, bạn nên chọn những quả nguyên vẹn, không bị dập nát, sâu đục khoét. Với quả chay khô, cẩn thận kẻo mua nhầm quả mốc, ẩm ướt, để lâu ngày. Cách an toàn nhất là mua chay tươi về và tự mình thái, phơi khô rồi bảo quản.
8. Mẹo bảo quản quả chay đúng cách
Vì quả chay chỉ có vào mùa hè, nếu muốn sử dụng nó quanh năm, bạn nên sấy khô chúng để dễ dàng bảo quản. Đối với chay tươi, để bảo quản tốt, lâu hỏng thì khi mua về, bạn rửa chúng sạch với nước, sau đó lau khô, lấy khăn giấy quấn xung quanh và cho vào ngăn mát ăn dần trong vòng 1 tuần.
Còn quả chay khô, cho vào trong túi nilon bọc kín hoặc trong hũ nhựa, thủy tinh đậy nắp kín để ở nơi khô ráo, tránh ẩm ướt. Khi nào dùng thì lấy ra rồi tiếp tục đậy hũ cất kỹ, tránh cho nước vào làm mốc, ăn vào dễ gây bệnh.
Với bài viết trên đây, hy vọng các bạn sẽ có thêm kiến thức về quả chay, nhằm vận dụng để bổ sung dinh dưỡng cho cơ thể. Tuy có nhiều công dụng, nhưng trước khi dùng loại quả này như một phương thuốc hay chế biến món ăn, bạn cũng nên tham khảo thêm ý kiến của bác sĩ để đảm bảo an toàn nhé!
