Chanh là loại quả được phổ biến ở khắp các nước trên thế giới. Chúng thường được sử dụng trong các món ăn, đồ uống. Dưỡng chất trong quả chanh có khả năng hỗ trợ sức khỏe tim mạch, dưỡng da, kiểm soát cân nặng, hỗ trợ hệ tiêu hóa,… Cùng Tuổi trẻ và Sắc đẹp tìm hiểu chi tiết công dụng của quả chanh đã được các nhà khoa học chứng minh dưới đây nhé!
1. Giới thiệu về quả chanh
Chanh rất gần gũi với cuộc sống chúng ta, nó thuộc họ Cam quýt và là trái cây có múi. Tùy thuộc vào giống cây mà mỗi loại chanh có hình dạng khác nhau như hình tròn, hình bầu dục,… Quả nhỏ, bên trong là các múi chanh xếp tròn, rất mọng nước. Vỏ chanh thường có màu xanh hoặc vàng, chứa lượng lớn tinh dầu. Theo đó, toàn bộ thành phần trong quả chanh đều có giá trị dinh dưỡng cao.
2. Quả chanh có mấy loại?
Trên thế giới có rất nhiều loại chanh và hiện nay, thị trường Việt Nam cũng mở rộng trồng và nhập khẩu nhiều giống chanh mới, đa dạng chủng loại. Trong đó có những loại chanh phổ biến sau:
2.1. Chanh ta
Đây chính là loại chanh chúng ta thường sử dụng hàng ngày trên mâm cơm người Việt. Loại quả này có nguồn gốc từ Đông Nam Á. Quả thường có kích thước khoảng 3-5cm, vỏ ngoài màu xanh, sần sùi. Ruột bên trong có màu xanh, các tép xếp sát nhau và mọng nước. Khi ăn có vị rất chua và thường được dùng với gia vị chấm như mắm, muối hoặc làm các loại nước uống thanh lọc.
2.2. Chanh vàng
Chanh vàng (chanh Tây) có quả to hơn quả chanh ra, quả trưởng thành có thể to gấp đôi. Loại quả này có nguồn gốc từ Ấn Độ và được du nhập vào Châu Âu. Quả có hình bầu dục và có 2 núm nhỏ ở đầu. Loại chanh này có phần ruột màu vàng, vỏ và cùi dày. Một quả chứa khoảng 5 – 6% axit citric. Ngoài dùng cho lĩnh vực ẩm thực, chanh vàng còn được dùng cho lĩnh vực dược phẩm.
2.3. Chanh không hạt
Chanh không hạt hay còn được gọi với tên khác là chanh tứ quý. Quả chanh này có ngoại hình gần giống với chanh ta, quả tròn nhỏ và vỏ màu xanh. Tuy nhiên, vỏ chúng căng, mỏng và bên trong các múi quả to và mọng nước hơn. Đặc biệt, giống chanh này không có hạt và vị quả ít chua hơn chanh ta. Giống quả này được nhập khẩu từ Mỹ vào Việt Nam.
2.4. Chanh giấy
Chanh giấy được trồng phổ biến ở miền Nam Việt Nam. Loại quả này giống như quả chanh ta phiên bản to hơn. Ngoài những giá trị dinh dưỡng thông thường và được sử dụng trong lĩnh vực ẩm thực, chanh giấy còn được ứng dụng trong ngành công nghiệp chế biến. Đây là một trong những nguyên liệu quan trọng để sản xuất bánh, kẹo, nước ép, mỹ phẩm, nước rửa,…
2.5. Chanh đào
Chanh đào là một giống chanh thuần Việt khi có nguồn gốc từ các tỉnh phía bắc Việt Nam. Chúng có kích cỡ tương tự một quả chanh ta. Phần vỏ chanh đào là sự kết hợp của 3 màu gồm vàng, cam và xanh.Vỏ khá mỏng và dễ dàng bóc, chứa nhiều tinh dầu. Bên trong tép quả có màu hồng đào, ăn có vị chua dịu nhẹ. Loại quả này cũng có mùi thơm đặt biệt hơn những quả chanh khác.
3. Quả chanh chứa những chất gì?
Quả chanh được đánh giá là “nhỏ nhưng có võ” khi “ngoại hình” của chúng khá bé nhỏ, song hàm lượng dinh dưỡng lại dồi dào hơn rất nhiều quả cùng kích thước khác. Toàn bộ các bộ phận cấu tạo nên quả chanh đều mang giá trị dinh dưỡng cao. Mỗi một quả chanh đều chứa protein, lipid, carb, chất xơ. Đồng thời, cũng có lượng lớn khoáng chất bao gồm: canxi, magie, photpho, kali, kẽm, sắt, mangan, đồng,…. Hàng loạt các vitamin có trong quả chanh như vitamin C, vitamin B6, vitamin A,… quan trọng cho sức khỏe con người.
4. Quả chanh có những tác dụng gì?
Trong quả chanh, vỏ và nước cốt đều mang nhiều công dụng đặc biệt cho sức khỏe. 12 công dụng của quả chanh đã được khoa học chứng minh như sau:
4.1. Phòng chống ung thư
Mới đây, CSIRO – Tổ chức Nghiên cứu khoa học và Công nghiệp Úc đã chỉ ra vỏ quả chanh có tác dụng phòng và chống đến 50% các bệnh ung thư. Theo đó, tổ chức này khuyên mỗi người nên tiêu thụ ít nhất 150g vỏ chanh mỗi tuần. Chúng chứa đến 22 chất chống ung thư, tiêu biểu gồm limonene, citrus pectin, flavonoid,…
4.2. Hỗ trợ điều trị sốt rét
Con số thống kê từ WHO – Tổ chức Y tế Thế giới công bố mỗi năm có khoảng 219 triệu người mắc bệnh sốt rét. Hiện nay, các loại thuốc điều trị bệnh này thường có tác dụng phụ ảnh hưởng không nhỏ tới hệ tiêu hóa, hệ thần kinh, gan, thận,… Một nghiên cứu gần đây chỉ ra, dùng chanh kết hợp với uống thuốc sẽ điều trị sốt rét nhanh hơn và giảm tác dụng phụ của thuốc.
4.3. Dùng để khử trùng
Các nhà khoa học phát hiện nước chanh có thể tiêu diệt norovirus hiệu quả. Đây là nhóm virus gây bệnh tiêu chảy, nôn mửa. Một nghiên cứu khác cũng cho thấy nước cốt chanh tiêu diệt hoàn toàn những thành phần ngộ độc trong các món ăn làm từ hải sản tươi sống. Đây là lý do vì sao người ta thường sử dụng chanh vắt trực tiếp lên hải sản tươi sống và có thể ăn ngay lập tức.
4.4. Bảo vệ sức khỏe tim mạch
Tại Úc, các nhà nghiên cứu phát hiện vỏ chanh có chứa hợp chất chống oxy hóa và tinh dầu có khả năng chiến đấu mạnh mẽ với nhiều loại bệnh. Trong đó có các vấn đề về tim và cholesterol. Cụ thể, vỏ chanh bao gồm các vitamin C, P và các khoáng chất như canxi, kali, chất xơ, limonene,… với hàm lượng dồi dào.
4.5. Chống oxy hóa
Nghiên cứu tại một số tổ chức y tế trên toàn thế giới chỉ ra hợp chất hoạt tính trong chanh có khả năng chống oxy hóa mạnh mẽ. Chúng bao gồm flavonoid, limonoids, quercetin, axit ascorbic, kaempferol,… Trong khi các gốc tự do làm hỏng tế bào khỏe mạnh thì chất chống oxy hóa đóng vai trò tạo lớp màng bảo vệ cơ thể trước ảnh hưởng của gốc tự do.
4.6. Nâng cao khả năng miễn dịch
Năm 2017, các nhà khoa học Bồ Đào Nha đã nghiên cứu về chanh tác động đến hệ miễn dịch như thế nào. Kết quả cho thấy, lượng vitamin C trong Chanh có thể củng cố hệ thống miễn dịch của cơ thể. Chúng giúp gia tăng sản xuất tế bào bạch cầu, tiếp thêm tế bào khỏe mạnh cho hệ miễn dịch. Đồng thời, vitamin C trong chanh có khả năng diệt khuẩn, chống lại những yếu tố bất lợi từ môi trường xung quanh.
4.7. Dưỡng da khỏe mạnh
Ngoài công dụng diệt khuẩn, kháng viêm, vitamin C trong chanh còn có tác dụng tái tạo da và dưỡng da hiệu quả. Một nghiên cứu được thực hiện trên 4.000 người phụ nữ cho kết quả rõ ràng: Những người tiêu thụ lượng vitamin C nhiều hơn da sẽ ít xuất hiện nếp nhăn và ẩm hơn, độ đàn hồi cao hơn. Theo đó, vitamin C cần thiết cho việc hình thành collagen – yếu tố giúp da trắng sáng rạng ngời.
4.8. Phòng bệnh sỏi thận
Khi nước tiểu cô đặc hoặc hàm lượng khoáng chất trong nó khá cao, chúng không thể bị đào thải ra khỏi cơ thể mà thường tích tụ lại và hình thành sỏi thận. Sử dụng chanh có thể ngăn việc tích tụ này nhờ lượng axit citric dồi dào trong quả. Theo đó, bệnh nhân sỏi thận được khuyến khích uống 2 ly nước chanh pha loãng mỗi ngày.
4.9. Hấp thụ sắt hiệu quả
Điều này đặc biệt quan trọng với những người thường xuyên bị thiếu máu. Sắt đóng vai trò cần thiết trong quá trình tạo ra hồng cầu và vận chuyển oxy đi trong cơ thể. Thiếu sắt sẽ dẫn đến hiện tượng khó thở, mệt mỏi, da khô, xanh xao,… Thực phẩm giàu vitamin C như chanh có thể tăng khả năng hấp thụ sắt từ thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật. Các bác sĩ khuyên nên bổ sung chanh vào thực đơn hàng ngày cho người bị thiếu máu.
4.10. Giảm cân nhanh chóng
Chanh là một thực phẩm hàng đầu trong các phương pháp giảm cân khoa học. Khi được hấp thụ vào cơ thể, acid citric của chanh thúc đẩy quá trình trao đổi chất cũng như đốt cháy mỡ thừa diễn ra mạnh mẽ hơn. Đồng thời, thành phần Polymer pectin làm ức chế cảm giác thèm ăn, giúp giảm lượng thức ăn tiêu thụ hàng ngày. Lâu dần sẽ tạo thói quen ăn ít mang lại hiệu quả giảm cân lâu dài.
4.11. Ngăn ngừa sâu răng
Vỏ chanh hỗ trợ các vấn đề về răng miệng hiệu quả nhờ ức chế sự phát triển của vi sinh vật làm hại cho răng. Một trong những tác dụng chính của vỏ chanh là ngăn ngừa bệnh sâu răng. Thông tin này được khẳng định trên tạp chí y khoa của Mỹ, các hợp chất trong vỏ chanh có tính kháng khuẩn mạnh mẽ. Trong đó bao gồm những vi khuẩn gây bệnh răng miệng.
4.12. Nâng cao sức khỏe tinh thần
Những thành phần được tìm thấy trong quả chanh có công dụng nâng cao sức khỏe tinh thần, giảm căng thẳng và lo lắng. Điều này được thể hiện rõ khi vitamin C trong chanh có tác dụng làm giảm hormone căng thẳng. Đồng thời, cũng hạn chế tổn thương tế bào não do hormone này gây ra. Uống 1 ly nước chanh ấm vào mỗi buổi sáng giúp tinh thần sảng khoái để bắt đầu một ngày mới đầy năng lượng.
5. Những món ăn sử dụng quả chanh
Chanh thường được dùng như một gia vị chua và khử trùng đối với các món nộm, gỏi tươi sống. Ngoài ra chúng cũng được sử dụng để pha nước uống thanh nhiệt, giải độc. Tuổi trẻ và Sắc đẹp mách bạn một số món ăn sử dụng quả chanh trong nội dung dưới đây!
5.1. Nước chanh mật ong
Một ly nước chanh mật ong cho ngày mới cung cấp năng lượng và hỗ trợ sức khỏe tinh thần cả ngày hiệu quả. Bạn chỉ cần cắt lát chanh, pha mật ong với chút nước ấm và thả chanh vào. Chú ý, nên uống trước bữa ăn sáng để đạt hiệu quả hơn. Duy trì thói quen này mỗi buổi sáng để cảm nhận sức khỏe cải thiện rõ rệt nhé.
5.2. Kem chanh tươi mát
Vị chua dịu của chanh trung hòa vị thơm béo của kem sữa tươi, tạo nên món kem chanh giải nhiệt vô cùng hấp dẫn. Bạn chỉ cần chuẩn bị những nguyên liệu quen thuộc gồm kem sữa tươi, sữa chua không đường, nước cốt dừa, vỏ chanh bào, đường và bắt tay vào bếp với công thứ sau nhé!
- Bước 1: Xay kem sữa tươi cùng sữa chua, cốt dừa và đường tạo hỗn hợp sệt
- Bước 2: Cho phần vỏ chanh bào vào hỗn hợp trên rồi khuấy đều
- Bước 3: Cho hỗn hợp ra bát và để đông trong 7 – 8 giờ đồng hồ
Sau khi kem đông lại, bạn lấy kem ra đĩa và thưởng thức thôi. Hãy thêm vài lát chanh đào trang trí món kem thêm hấp dẫn nhé!
5.3. Trà chanh giải nhiệt
Sự kết hợp của trà xanh và chanh là một sự kết hợp tuyệt vời. Vị trà thanh thanh kèm vị chua chua của chanh được trung hòa bởi vị ngọt của đường tạo nên món đồ uống đầy ấn tượng.
- Bước 1: Pha trà với nước nóng, có thể sử dụng trà xanh, trà sen, trà hoa nhài,…
- Bước 2: Thêm đường cho vị ngọt vừa miệng, đường dễ tan trong nước ấm
- Bước 3: Khi trà nguội, thêm vài lát chanh và trình bày đẹp mắt
Bạn cần lưu ý không cho chanh vào lúc trà đang nóng vì có thể khiến nước bị đắng.
5.4. Sinh tố chanh tuyết
Để thực hiện món chanh tuyết ngon hơn cả ngoài quán, bạn chỉ cần công thức 3 bước sau đây:
- Bước 1: Chuẩn bị chanh, sữa chua, sữa đặc, đá bào
- Bước 2: Cho toàn bộ nguyên liệu vào máy xay và xay nhuyễn
- Bước 3: Đổ hỗn hợp ra cốc, thêm vài lát chanh cho thức uống thêm hấp dẫn
Và cuối cùng, bạn chỉ cần thưởng thức thành quả của mình thôi. Ly sinh tố chanh tuyết mát lạnh không chỉ giải nhiệt mùa hè mà còn giúp thanh lọc cơ thể.
5.5. Sinh tố chanh đào
Một ly sinh tố chanh đào với công thức đơn giản, nguyên liệu dễ tìm sẽ giúp bạn đánh gục cái nóng của ngày hè dễ dàng. Nhanh tay ghi lại công thức sau nhé!
- Bước 1: Chuẩn bị đào tươi, chanh, đường, mật ong
- Bước 2: Đào gọt vỏ, xắt miếng, xay mịn
- Bước 3: Thêm nước cốt chanh vào rồi xay tiếp trong vòng 1 phút
- Bước 4: Thêm mật ong và khuấy đều đến khi hỗn hợp vừa đủ độ ngọt
- Bước 5: Đổ hỗn hợp ra cốc, thêm đá lạnh và trang trí với một miếng đào cắt lát
Vậy là đã có thể thưởng thức được rồi, chúc bạn thành công và ngon miệng nhé!
Ai không nên ăn quả chanh?
Chanh có tính axit cao, vì vậy người bị các bệnh về đường ruột không nên sử dụng quá nhiều chanh một lúc. Cụ thể, những người không nên ăn chanh bao gồm:
- Người bị dị ứng với những loại trái cây họ cam, quýt: Ăn chanh có thể bị đau bụng, buồn nôn
- Người bị bệnh dạ dày: Chanh sẽ làm tăng lượng axit trong dạ dày, dẫn đến nhiều bệnh về tiêu hóa
- Phụ nữ mang thai và cho con bú: Acid trong chanh có thể ảnh hưởng đến thai kỳ, hãy hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
- Người bị tiêu chảy: Tránh uống nước chanh để khiến bệnh trầm trọng hơn
7. Những lưu ý khi sử dụng quả chanh
Khi sử dụng quả chanh, bạn cần chú ý những điều sau:
- Rửa sạch vỏ chanh trước khi dùng vì vỏ chanh sần sùi, là nơi ở thích hợp của vi khuẩn
- Không nên bôi trực tiếp chanh lên mặt nếu muốn dưỡng da từ chanh, bạn nên pha nước cốt chanh với mật ong, sữa chua,…
- Uống nước hoặc súc miệng thật sạch sau khi ăn chanh vì lượng axit cao có thể làm mòn men răng
- Không dùng chanh khi đang bị loét miệng do có thể làm tình trạng này nghiêm trọng hơn
8. Quả chanh giá bao nhiêu 1kg?
Mỗi loại chanh khác nhau sẽ có giá bán khác nhau. Dưới đây là giá tham khảo của các loại chanh trên thị trường Việt Nam hiện nay:
- Chanh ta: Khoảng 15.000 đồng/kg
- Chanh đào: Khoảng 25.000 đồng/kg
- Chanh giấy: Khoảng 40.000 đồng/kg
- Chanh vàng: Khoảng 25.000 đồng/kg
- Chanh không hạt: Khoảng 35.000 đồng/kg
Trên đây là giá bán tại siêu thị, giá chanh có thể thay đổi theo ngày. Đồng thời, mức giá này thường rẻ hơn nữa khi chúng ta mua ở chợ. Nhìn chung, giá các loại chanh trên thị trường Việt Nam khá rẻ, phù hợp với nhu cầu sử dụng của mỗi người.
9. Mua quả chanh ở đâu?
Hiện nay, tại Việt Nam, chanh được bán ở khắp các chợ, siêu thị trên cả nước. Những loại chanh nhập khẩu thường được bán trong các siêu thị. Ngoài ra, sản phẩm này cũng được bán rộng rãi trên các kênh bán hàng trực tuyến. Bạn nên lựa chọn địa chỉ mua chanh uy tín để đảm bảo chất lượng sản phẩm.
10. Cách bảo quản chanh như thế nào?
Để bảo quản chanh luôn tươi có rất nhiều cách. Bạn có thể tham khảo những cách đơn giản sau đây:
- Bảo quản với cát: Đựng chanh trong thùng carton và thêm cát cho ngập chanh, để ở nơi khô ráo, thoáng mát có thể bảo quản tối đa 2 tháng
- Bảo quản lạnh: Bạn chỉ cần để chanh trong túi nilon, giấy báo hoặc màng bọc thực phẩm, bọc kín sẽ để chanh được trong 1 tuần
Chanh chứa nhiều chất dinh dưỡng và vô cùng cần thiết trong mâm cơm hàng ngày. Bạn có thể mua nhiều và áp dụng những cách bảo quản trên.
Quả chanh vốn không còn xa lạ với nhiều người, tuy nhiên ít ai hiểu rõ về dinh dưỡng và công dụng của chúng. Trong bài viết này, Tuổi trẻ và Sắc đẹp đã tổng hợp thông tin từ kết quả nghiên cứu của các tổ chức y tế trên toàn thế giới. Hy vọng những thông tin này hữu ích với bạn và hãy chia sẻ cho người thân và bạn bè nhé!
