Lá hương nhu còn có tên gọi khác là é rừng, là vị thuốc tuyệt vời được dùng phổ biến trong dân gian. Với mùi hương dễ chịu, loại cây này mang lại cảm giác thư giãn và có nhiều công dụng hữu ích mà ít người biết đến. Bài viết dưới đây sẽ giúp các bạn hiểu rõ về hương nhu.
Hương nhu là cây gì?
Đây là một loài cây thân thảo, sống lâu năm. Hương nhu còn được gọi là é rừng, é tía với chiều cao trung bình từ 1 đến 2m. Thân cây vuông, có nhiều lông, hóa gỗ ở gốc. Khi còn nhỏ, 4 cạnh của thân có màu nâu tía, rồi chuyển sang màu xanh nhạt và cuối cùng khi về già trở thành màu nâu.
Lá hương nhu mọc chéo, có hình chữ thập, mép răng cưa, phiến thuôn chữ mác, cuống lá dài. Hai mặt lá cây đều có nhiều lông, mặt trên có màu xanh thẫm hơn mặt dưới. Hoa màu tím, không đều, mọc thành từng cụm hình hoa xim ở nách lá. Cây thường ra hoa vào tháng 5 đến tháng 7 hàng năm.
Lá cây hương nhu có ăn được không?
Từ xưa, người ta thường dùng loại cây này để chữa bệnh nên nhiều người thắc mắc rằng lá hương nhu có ăn được không? Hương nhu có thể ăn được. Nhờ mùi thơm và hương vị gần giống bạc hà, nên lá này thường xuất hiện trong các món canh, súp, nước sốt đặc trưng của người Ấn Độ hoặc Thái Lan. Ngoài ra, người ta cũng dùng hương nhu để trang trí và tăng tính hấp dẫn cho món ăn.
Tác dụng của lá hương nhu
Theo y học cổ truyền, loại lá này có vị cay, tính hơi nóng, kinh vào phế và vị. Do đó, có nhiều tác dụng để điều trị bệnh, bạn đọc có thể tham khảo ngay dưới đây:
Trị mụn, chống nhiễm trùng
Hương nhu đã được chứng minh là có tính kháng khuẩn, kháng virus, chống viêm và giảm đau rất hiệu quả. Do đó, lá này có tác dụng tiêu diệt các loại vi khuẩn gây ra tình trạng mụn và nhiễm khuẩn da. Từ xa xưa, nhiều bài thuốc từ lá hương nhu được sử dụng để cải thiện các vấn đề về da hiệu quả
Tốt cho mắt
Hương nhu rất giàu vitamin A, đây là một thành phần tốt cho mắt. Hoạt chất này cần thiết cho võng mạc của mắt dưới dạng retinol. Khi thiếu hụt vitamin A, có thể gây hại cho mắt dẫn đến viêm mắt, quáng gà. Cả hai bệnh này đều có thể ngăn ngừa được khi sử dụng đủ lượng lá hương nhu.
Điều trị bệnh đái tháo đường
Hương nhu còn có khả năng giảm lượng đường trong máu hiệu quả và bảo vệ tuyến tụy sản xuất insulin không bị hư hại. Một vài nghiên cứu cho thấy, khi sử dụng lá này, lượng đường trong máu ở những bệnh nhân bị đái tháo đường không phụ thuộc insulin cũng giảm đáng kể. Vì thế, hương nhu có thể được kết hợp để điều trị cho những người mắc bệnh này.
Cải thiện các bệnh liên quan đến tim mạch
Trong lá hương nhu có chứa canxi và magie, đều có tác dụng giảm cân và giảm cholesterol xấu, đồng thời giúp lưu thông mạch máu. Tiêu thụ hương nhu có thể hạn chế nguy cơ mắc bệnh động mạch vành ở người lớn do cholesterol lipoprotein ở mật độ thấp. Đồng thời, các vấn đề về tim mạch gần như có thể ngăn ngừa nếu dùng đủ lượng thảo dược này.
Đuổi muỗi và côn trùng
Nhờ chứa các hợp chất như cineole, long não, limonene, nên lá này có tác dụng diệt ấu trùng. Rất nhiều người trồng những chậu cây hương nhu trong khu dân cư để làm thuốc xua đuổi muỗi hoặc côn trùng có hại. Từ đó, làm giảm tỷ lệ mắc bệnh sốt rét và các bệnh đường ruột do ruồi gây ra.
Chữa sốt, cảm
Đây được coi là một vị thuốc đông y được nhiều chuyên gia khuyên dùng như một loại thuốc hạ sốt tự nhiên an toàn. Bởi thành phần trong cây này chứa các chất kháng sinh, khử trùng, diệt khuẩn. Từ đó, giúp bảo vệ cơ thể khỏi tác nhân gây hại như vi khuẩn, virus khi bị sốt, cảm, mắc các bệnh khác.
Ngăn ngừa các bệnh liên quan đến dạ dày
Lá hương nhu còn có công dụng chống lại các tác động của tình trạng viêm loét dạ dày do lo âu, căng thẳng. Thêm vào đó, giúp bảo vệ dạ dày bằng cách làm giảm dịch axit, tăng cường tiết chất nhầy, tăng tế bào chất nhầy,… Đây đều là những tác động có lợi cho dạ dày và bảo vệ cơ quan này khỏi những tác nhân xấu khác.
Bảo vệ đường hô hấp khỏe mạnh
Nếu bạn đang mắc các bệnh liên quan đến đường hô hấp như bệnh xoang, viêm mũi họng, viêm phế quản, hen suyễn,… Hãy thử dùng hương nhu tía để xông hơi hoặc uống để cải thiện các tình trạng này. Những hợp chất có lợi trong loại cây này có tác dụng hỗ trợ đường thở thông thoáng.
Hỗ trợ chữa lành vết thương
Loại lá này có khả năng làm tăng tính thấm thành mạch nên có thể hỗ trợ chữa lành vết thương. Các công thức của tinh dầu lá hương nhu hay còn gọi dầu Ocimum đã được kết hợp với nhiều dược liệu trong cơ sở y tế làm thuốc sát trùng tại chỗ. Và sử dụng trong việc điều trị mụn nhọt.
Bổ sung vitamin K cho cơ thể
Vitamin K là một vitamin tan trong chất béo thiết yếu, có vai trò quan trọng cho sức khỏe xương và tim. Đồng thời, đây còn là chất giúp duy trì chức năng của não bộ cũng như quy trình chuyển hóa. Với một cốc trà từ lá hương nhu tía sẽ cung cấp cho bạn đầy đủ lượng vitamin K cần thiết hàng ngày.
Điều trị tiêu chảy
Trong hương nhu chứa chiết xuất etanol và nước nóng 100 độ C. Hai thành phần này được chứng minh chống lại một số vi khuẩn gây bệnh tiêu chảy hiệu quả gồm Escherichia coli, Staphylococcus aureus, Salmonella và Shigella. Do đó, có thể dùng trà hương nhu để điều trị bệnh lý này.
Bảo vệ và chăm sóc răng lợi
Một trong những tác dụng tuyệt vời không thể không kể đến của thảo dược này là bảo vệ răng miệng. Bên cạnh việc sử dụng kem đánh răng để ngăn ngừa tình trạng sâu răng, cao răng, hôi miệng thì các biện pháp từ thiên nhiên cũng sẽ hỗ trợ bạn phần nào về vấn đề này. Trong đó, sử dụng nước súc miệng có chiết xuất từ lá này mỗi ngày sẽ là một gợi ý hữu hiệu.
Tác dụng chống viêm
Loại lá này đã được nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng có đặc tính chống viêm. Với công dụng tương tự các loại thuốc như ibuprofen và aspirin nhưng tốt hơn cho lớp lót bên trong của dạ dày. Nước thuốc sắc từ lá hương nhu có tác dụng chữa đau bụng, tai, sốt và đau bụng kinh khá hiệu quả.
Thúc đẩy sự phát triển của tóc
Một trong những tác dụng phụ đáng sợ nhất của quá trình trị liệu ung thư là rụng tóc. Qua một vài cuộc nghiên cứu đã cho thấy tinh dầu từ thảo dược này có tác dụng hiệu quả trong việc thúc đẩy sự phát triển của tóc. Đồng thời, giúp tăng sinh nang do cyclophosphamide gây ra chứng rụng tóc.
Chất bảo quản thực phẩm
Hương nhu đã được chứng minh là có đặc tính kháng khuẩn. Trên thực tế, chiết xuất của thảo dược này có nguồn gốc từ thực vật. Có nghĩa là chiết xuất ethanol có thể được dùng như một chất bảo quản mạnh để tránh nấm và vi khuẩn gây hư hỏng thực phẩm. Đây là một nguyên liệu rẻ và tự nhiên hơn các chất bảo quản hiện nay trên thị trường.
Duy trì sức khỏe sinh sản
Hương nhu cung cấp arginine, là một axit amin giúp duy trì sức khỏe dương vật và sức sống của tinh trùng. Và thảo dược này cũng chứa các hợp chất như eugenol, apigenin fenkhona có thể tạo điều kiện cương cứng. Ngoài ra bo và anetol trong lá còn có khả năng tạo ra estrogen ở nữ giới.
Dầu thơm sảng khoái
Các chiết xuất thu được từ lá này có rất nhiều ứng dụng. Bạn có thể dùng để xoa bóp vì tinh dầu hương nhu làm giảm đau và mang lại sự sảng khoái cho cơ thể. Thêm vào đó, các loại dầu này đều có thể được sử dụng trong quá trình sản xuất nước hoa, thuốc mỡ, dầu thơm, xà phòng.
Các bài thuốc chữa bệnh từ lá hương nhu
Sau khi nắm được những thông tin về cây hương nhu cũng như vô vàn tác dụng đối với sức khỏe. Bạn đọc sẽ băn khoăn về các bài thuốc chữa bệnh từ thảo dược này. Dưới đây, chúng tôi sẽ cung cấp cho bạn đọc tham khảo:
Điều trị tiêu chảy, đau bụng
Đầu tiên, bạn chuẩn bị các nguyên liệu bao gồm 12g hương nhu, 12g tía tô và 9g mộc qua. Các bước thực hiện bài thuốc chữa đau bụng và tiêu chảy từ thảo dược này như sau:
- Đem tất cả dược liệu sắc cùng 3 chén nước nhỏ, tới khi còn một chén thì lọc bỏ bã lấy nước cốt
- Nước sắc chia thành 2 đến 3 lần uống trong ngày, sau khi ăn
Chữa cảm lạnh
Để thực hiện, bạn cần chuẩn bị 500g hương nhu tươi, 200g hậu phác và 200g đậu ván trắng. Cách làm bài thuốc chữa cảm lạnh bằng lá này rất đơn giản như sau:
- Hậu phác tẩm gừng, đem đi nướng khô, sao vàng đậu ván trắng và hương nhu, rồi đem tất cả tán thành bột mịn, trộn đều
- Mỗi lần dùng 8 – 10g, pha với nước ấm, uống mỗi ngày 2 lần
Điều trị hôi miệng
Đầu tiên, bạn cần chuẩn bị 10g lá tươi. Bài thuốc điều trị triệu chứng này bằng hương nhu không quá khó khăn, chỉ cần làm theo các bước thực hiện đơn giản dưới đây:
- Rửa sạch lá hương nhu rồi sắc với 200ml nước, đến khi cô cạn còn 100ml thì tắt bếp
- Dùng phần nước thu được ngậm vài phút rồi súc miệng
Chữa đau đầu, hạ sốt
Bạn dùng một nắm lá hương nhu tươi, rửa sạch rồi mang đi giã nhuyễn. Sau đó, lọc lấy phần nước cốt và pha với một chút nước ấm, uống ngay. Phần bã thu được thì dùng để chườm lên trán, thái dương sẽ giúp giảm sốt cao, đau đầu. Nếu người bệnh đổ mồ hôi thì dùng thêm nước sắn dây.
Chữa cảm trong mùa hè
Đầu tiên, cần chuẩn bị nguyên liệu bao gồm 12g mỗi loại: hương nhu, cát căn, diếp cá, mộc hương, điền cơ hoàng, xương bồ. Thực hiện bài thuốc rất dễ dàng và đơn giản. Bạn chỉ cần đem rửa sạch tất cả dược liệu, sắc với nước rồi chắt lấy phần nước thuốc, sử dụng trong ngày.
Trị rụng tóc
Bạn chuẩn bị 10g mỗi loại: lá hương nhu, bồ kết khô, lá hoặc vỏ bưởi. Sau đó, đun sôi tất cả thảo dược trên với 3 lít nước. Chắt nước, bỏ phần xác, pha thêm cùng với nước nguội vừa đủ để gội đầu. Thực hiện đều đặn mỗi tuần 2 lần sẽ giúp tóc mềm mượt, giảm gãy rụng, kích thích mọc tóc.
Chữa nước tiểu đục, không ra mồ hôi, phù thũng
Đầu tiên, bạn chuẩn bị 9g hương nhu, 30g cỏ tranh, 12g cỏ ích mẫu. Bài thuốc chữa nước tiểu đục, không ra mồ hôi, phù thũng bằng thảo dược này khá đơn giản, chỉ cần thực hiện như sau:
- Đem tất cả dược liệu sắc cùng 600ml nước, tới khi còn 200ml thì lọc lấy phần nước thuốc
- Chia nước thuốc, uống 2 lần/ngày, sử dụng liên tục trong 10 ngày
Điều trị kiết lỵ, viêm trường vị cấp tính
Đầu tiên, cần chuẩn bị nguyên liệu bao gồm 12g mỗi loại: hương nhu, hồng lạt liệu, thanh hao. Bài thuốc được thực hiện khá đơn giản và dễ dàng. Bạn chỉ cần đem rửa sạch tất cả dược liệu, sắc với nước rồi chắt lấy phần nước thuốc. Uống hàng ngày cho đến khi hết các triệu chứng bệnh.
Trị viêm đường hô hấp ở trẻ nhỏ
Chuẩn bị nguyên liệu bao gồm 12g mỗi loại: hương nhu, hoắc hương, kinh giới, bán hạ, phục linh, hoàng cầm, 5g cam thảo, đẳng sâm. Thực hiện bài thuốc rất dễ dàng và đơn giản. Bạn chỉ cần đem rửa sạch tất cả dược liệu, sắc với nước rồi chắt lấy phần nước thuốc. Uống 4 – 5 lần trong ngày.
Cây hương nhu có phải cây húng quế không?
Do cùng là cây thân thảo, có thân hình vuông và có mùi hương nồng ấm, nên nhiều người lầm tưởng hai loại cây này là một. Tuy nhiên, theo các tài liệu, hương nhu không phải húng quế, mà chỉ là một loài thân cận có nhiều điểm bên ngoài khá giống. Người sử dụng cần phân biệt rõ để tránh nhầm lẫn khi dùng.
Hướng dẫn cách trồng và chăm sóc cây hương nhu
Loại cây này không kén đất trồng, có thể phát triển tốt trên nhiều loại đất khác nhau. Thời điểm trồng cây thích hợp là vào mùa xuân, theo phương pháp gieo hạt hoặc giâm cành.
- Gieo hạt: Lựa chọn cành có chiều dài khoảng 30cm, cắm xuống đất khoảng 2 phần, sau khi trồng xong thì tưới nước cho đất đủ ẩm
- Giâm cành: Rải hạt đều lên mặt đất rồi phủ lên trên một lớp tro trấu mỏng, gieo khi trời khô ráo
Sau khi trồng hương nhu xong, bạn cần tưới nước thường xuyên để cây nhanh bén rễ. Bón phân bón hữu cơ, phân bò, gà, trùn quế,… Sau mỗi đợt thu hoạch cũng cần bón phân cho cây.
Những lưu ý khi sử dụng lá cây hương nhu
Bên cạnh những tác dụng tuyệt vời cho sức khỏe, thì khi sử dụng hương nhu, bạn cần lưu ý một số vấn đề sau đây. Việc này sẽ giúp quá trình điều trị được đảm bảo an toàn và đạt hiệu quả cao hơn:
- Do có tính ôn nên không nên uống hương nhu nóng vì có thể gây nôn mửa
- Những người nhiều mồ hôi, biểu hư tuyệt đối không dùng hương nhu
- Người có chân khí hư yếu cũng không nên sử dụng nhiều
- Người bị trúng nhiệt nên kiêng dùng
- Người khí hư và âm hư không được sử dụng
Mong rằng những chia sẻ trên đây của Tuổi trẻ và Sắc đẹp, sẽ giúp bạn đọc có thêm kiến thức bổ ích về lá hương nhu, để phục vụ cho cuộc sống hàng ngày. Cảm ơn độc giả đã theo dõi bài viết của chúng tôi.
