Từ lâu, lá sen đã được sử dụng như một vị thuốc tự nhiên có mặt trong nhiều bài thuốc chữa bệnh. Không chỉ được dùng để gói xôi, cốm, mà bộ phận này của cây sen còn có nhiều lợi ích cho sức khỏe, cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây nhé!
1. Giới thiệu về cây sen
Đây là một loại cây sống thủy sinh, lâu năm, có tên khoa học là Nelumbo nucifera Gaertn. Cây sen có nguồn gốc từ Ấn Độ, châu Á. Tại nước ta, loại cây này được trồng khắp mọi nơi ở ao hồ, đầm lầy,… Cây sen còn được gọi với cái tên khác là liên hoa, bông sen, quỳ, thuộc họ Sen (Nelumbonaceae).
Sen là một vị thuốc quý, mọc dưới nước, thân rễ được gọi là ngó sen, hình trụ mọc sâu dưới bùn, với chiều dài tới 4m. Ngó màu trắng, bên trong có nhiều lỗ khí, ăn được. Lá sen còn được gọi là liên diệp, có hình khiên, to, đường kính lên tới 70cm, có gân tỏa tròn. Cuống lá dài và có gai nhỏ xung quanh. Hoa sen to, màu đỏ hồng, cuống hoa dài và có gai như lá. Các cánh hoa ôm lấy nhị vàng và đế hoa chứa nhiều hạt nhỏ. Củ sen hình dùi trống, có màu nâu vàng.
2. Thành phần hóa học của lá sen
Tất cả các bộ phận của cây sen đều được người ta tận dụng để làm thuốc. Trong lá này có chứa các hoạt chất như: roemerin, nuciferin, anonain, pronuciferin, D.N.metylcoclaurin, N-nornuxiferin, liriodenin và O.nornuxiferin. Thêm vào đó, dược liệu này còn chứa vitamin C, nhiều loại ancaloit và flavonoid, axit citric, axit succinic, axit tactric, axit oxalic.
3. Lá sen có những tác dụng gì?
Trong y học cổ truyền, dược liệu này có vị đắng, chát, tính bình, có tác dụng chỉ huyết, thanh thử thấp, tán ứ tụ, hạ nhiệt. Thường được dùng để chữa say nắng, ỉa chảy, sốt mùa hè, nôn ra máu, chảy máu cam, hỗ trợ giảm cân, tâm phiền, miệng khát. Đối với lá khô hoặc đốt tồn tính, có công dụng chữa các chứng xuất huyết.
Còn theo nghiên cứu của y học hiện đại, trong lá này chứa nhiều loại ancaloit và flavonoid, nên có tác dụng giảm cân, chống xơ vữa động mạch, giải độc nấm. Do đó, lá sen được sử dụng để phòng ngừa béo phì, hỗ trợ điều trị rối loạn lipid máu, giảm tổn thương gan, phòng trị cao huyết áp, mỡ máu, viêm túi mật,…
4. Những bài thuốc chữa bệnh từ lá sen
Chính vì những tác dụng chữa bệnh hiệu quả mà chúng tôi cung cấp ở trên, thảo dược này thường xuyên có mặt trong các bài thuốc Đông y. Bạn đọc có thể tham khảo ngay dưới đây:
- Chữa chứng mất ngủ: Thái nhỏ 30g lá bánh tẻ, phơi khô và hãm với nước sôi để uống
- Kiểm soát cân nặng: Nghiền 60g lá này, 10g mỗi vị hạt ý dĩ và sơn tra tươi, 5g vỏ quất thành bột mịn, sắc uống thay trà hàng ngày, sử dụng trong 3 tháng
- Chữa băng huyết, chảy máu cam, tiêu chảy: Sắc 40g lá này và 12g rau má sao vàng, thái nhỏ với 400ml nước, đến khi còn 100ml thì chia uống làm 2 lần trong ngày
- Giải nhiệt: Sắc 10g lá này, 6g kim ngân hoa với nước, uống thay trà
- Trị chứng ù tai, hoa mắt: Sao vàng 10g lá sen, 9g đỗ trọng, 6g hạch đào nhân, sau đó giã nát tất cả dược liệu rồi sắc uống
- Chữa di tinh: Sao khô lá này rồi nghiền thành bột mịn, uống mỗi ngày 2 lần
5. Các món ăn chế biến từ lá sen
Không chỉ được dùng để làm thuốc hay làm đẹp, mà trên thực tế, sen còn có thể sử dụng để chế biến nhiều món ăn ngon. Các món cá hấp, cốm, gà nướng,… sử dụng nguyên liệu lá sen đều là đặc sản của nhiều vùng miền mà bất cứ ai cũng đều nên thưởng thức một lần trong đời. Một số món ngon từ lá này có thể kể đến:
- Đậu hũ hấp liên diệp
- Cơm hấp lá sen
- Đậu hũ hấp lá và hạt sen
- Xôi liên diệp
- Gà hấp lá sen
- Cá diêu hồng nướng liên diệp
6. Nên sử dụng lá sen khô hay tươi?
Tùy vào mục đích sử dụng mà bạn có thể lựa chọn lá khô hay tươi. Nếu để nấu ăn thì dùng lá tươi, còn lá khô thường là vị thuốc tự nhiên để chữa bệnh từ rất lâu đời. Để thu được dược liệu này, người ta thu hái lá tươi vào mùa thu, bỏ cuống rồi đem đi phơi hoặc sấy khô, sau đó bảo quản và sử dụng.
7. Mua lá sen ở đâu?
Trên thị trường có rất nhiều địa chỉ bán lá này, tuy nhiên không phải tất cả đều nhập thảo dược có nguồn gốc uy tín, an toàn. Nếu muốn chọn mua lá tươi hoặc khô để chế biến các món ăn bổ dưỡng, làm thuốc hoặc làm quà bạn có thể tham khảo mua tại các siêu thị lớn như Vinmart, Aeon Mall, Big C, CO.OP Mart,… Hoặc cửa hàng bán thảo dược, dược liệu,… Với giá 50.000 VNĐ/kg lá tươi, 70.000 – 100.000 VNĐ/kg lá khô.
Với những công dụng tuyệt vời của lá sen mà chúng tôi cung cấp trong bài viết trên, hy vọng các bạn đã biết được cách sử dụng thảo dược này để chăm sóc sức khỏe. Chúc bạn luôn biết cách để tăng cường sức khỏe mỗi ngày với thảo dược thiên nhiên.