Cây sương sáo hay còn được gọi là cây thạch đen thường được sử dụng để chế biến thành món ăn vặt ngon và mát mẻ. Tuy nhiên, lá sương sáo cũng là một loại thảo dược trong Đông y và có tác dụng điều trị bệnh tiểu đường. Qua bài viết sau đây, Tuổi trẻ và Sắc đẹp sẽ cung cấp đến bạn đọc những thông tin bổ ích về loại lá sương sáo này.
1. Giới thiệu về cây sương sáo
Cây sương sáo có tên khoa học là Mesona chinensis Benth, thuộc họ Hoa môi và có rất nhiều tên gọi như cây thạch đen, lương phấn thảo, thuỷ cẩm,… Cây sương sáo mọc chủ yếu ở các vùng rừng núi và hiện nay được trồng tại các vùng đồng bằng lớn tại Nam Bộ.
Cây sương sáo thuộc cây thân thảo có tuổi thọ ngắn và chỉ cao khoảng 30 – 60cm. Toàn thân loại cây này được phủ một lớp lông trắng và ít phân nhánh. Lá sương sáo mọc đối xứng nhau, có hình dạng giống quả trứng, thuôn dài ở phần ngọn và mép lá có răng cưa.
Hoa của cây sương sáo có màu hồng hoặc màu trắng, thường mọc từng chùm ở ngọn. Mỗi chùm hoa sẽ có độ dài khoảng 10 – 13cm và được bao phủ bởi một lớp lông mịn. Quả của cây lại thuôn dài, nhẵn mịn và chỉ khoảng 0,7mm. Hoa và quả thường nở rộ và sai quả vào mùa thu hoặc đầu mùa đông.
Cây sương sáo có thể thu hoạch quanh năm nhưng chủ yếu là vào mùa mưa. Bộ phận sử dụng của cây là thân và lá và sau khi thu hái sẽ được rửa sạch và phơi khô.
2. Thành phần hóa học có trong lá sương sáo
Tới thời điểm hiện tại, chưa có một báo cáo nghiên cứu nào cụ thể về thành phần hoá học của loại lá sương sáo này. Tuy nhiên, một số chuyên gia cho biết, thân và lá cây sương sáo này có chứa hoạt chất pectrin. Đây là hoạt chất tạo gel, nghĩa là khi nấu nước sương sáo và để nguội chất này sẽ là nước đông lại tạo thành khối thạch óng ánh.
3. Những tác dụng của lá sương sáo
Lá sương sáo có vị ngọt, tính mát và không có độc. Do đó, loại thảo dược này có tác dụng thanh nhiệt, giải độc cơ thể và có thể sử dụng để điều trị một số bệnh sau đây:
- Hạ cholesterol trong máu
- Chống oxy hóa, chậm trình lão hoá da
- Tăng cường quá trình chuyển hóa các chất trong cơ thể hiệu quả hơn
- Giảm các cơn đau do nhức xương khớp và viêm khớp cấp tính
- Hỗ trợ điều trị viêm thận cấp tính và đái tháo đường
- Chữa trị bệnh cảm mạo và huyết áp cao
Ngoài ra, theo người dân Indonesia và Đài Loan, lá sương sáo còn có tác dụng lợi tiểu, phù hợp với những người gặp vấn đề tiểu tiện.
4. Các bài thuốc chữa bệnh từ lá sương sáo
Lá sương sáo thường được chế biến làm thành món thạch thơm ngon, mát mẻ. Tuy nhiên loại thảo dược này khi kết hợp với thảo dược khác còn có công dụng chữa bệnh khác nhau. Hãy tham khảo một số bài thuốc từ dược liệu này được Tuổi trẻ và Sắc đẹp tổng hợp dưới đây.
4.1. Bài thuốc hỗ trợ điều trị bệnh đái tháo đường từ lá thạch đen
Các bác sĩ Đông y khuyên người bệnh tiểu đường nên sử dụng loại thảo dược này với liều lượng như sau: 30g rau đắng, 30g lá, thân sương sáo khô và 45g rung rúc. Cách chế biến bài thuốc với các bước đơn giản như sau:
- Bước 1: Rửa sạch những dược liệu trên, sau đó đem đi sắc với khoảng 500ml nước lọc
- Bước 2: Sau khi nước sôi, giảm lửa và đun tới khi còn khoảng 200ml thì tắt bếp. Nên uống hết trong vòng 1 lần và sử dụng 1 thang/ ngày
4.2. Thạch sương sáo giúp thanh nhiệt, giải độc cơ thể
Sương sáo là món ăn có mùi vị đặc trưng và có công dụng giải khát hiệu quả. Để nấu thạch sương sáo, bạn cần chuẩn bị lá và thân cây sương sáo đã được phơi khô. Với cách nấu như sau:
- Bước 1: Rửa sạch nguyên liệu và cho vào nồi nấu nhừ
- Bước 2: Sau khi đã nhừ, bạn lọc nước và dùng túi vải sắt thật sạch nước, thêm một chút bột gạo và quấy đều trên bếp lửa tới khi dung dịch sánh lại
- Bước 3: Cho nước sương sáo ra khuôn và đợi đông lại, khi ăn có thể ăn riêng hoặc kết hợp với nhiều món như hạt lựu, nước đường, nước cốt dừa,…
4.3. Sương sáo có tác dụng làm mát gan
Vào những ngày trời oi bức, nóng nực, mọi người có thể nấu nước lá sương sáo để giải nhiệt với những nguyên liệu đơn giản bao gồm 20g lá sương sáo khô, 20g râu ngô, 10g lá dứa. Tất cả những dược liệu trên đem đi sắc với 500ml nước trong vòng 20 phút.
Bạn có thể sử dụng nước uống này thay trà hàng ngày để thanh nhiệt, giải độc gan. Ngoài ra, uống nước sương sáo này còn lợi tiểu và điều trị các bệnh liên quan đến đường tiết niệu.
5. Nên sử dụng cây sương sáo tươi hay khô?
Lá sương sáo sử dụng dưới dạng khô hay tươi đều có công dụng như nhau. Tuy nhiên, để có thể sử dụng lâu dài, phần lớn mọi người thường phơi khô cây sương sáo. Dù có lợi cho sức khoẻ như vậy, tuy nhiên người dùng vẫn cần phân biệt õ loại cây này với cây khác như sương sâm,.. Hạn chế cho trẻ nhỏ ăn nhiều thạch đen để không ảnh hưởng đến việc hấp thụ protein, các chất dinh dưỡng khác và biếng ăn.
6. Cây sương sáo giá bao nhiêu tiền?
Hiện nay, trên thị trường, giá cây sương sáo đang dao động trong khoảng từ 120.000 – 180.000 đồng/kg. Giá bán cây sương sáo còn tùy thuộc vào tình trạng sương sáo tươi hay khô. Giá bán tại nhà thuốc đã được niêm yết so với giá thị trường và chỉ thay đổi theo mùa vụ.
7. Mua cây sương sáo ở đâu?
Ngày nay, bạn có thể tìm mua cây sương sáo tại rất nhiều địa chỉ như nhà thuốc Đông y, địa chỉ mua dược liệu, tạp hoá các nguyên liệu,… Tuy nhiên, không phải địa chỉ bán nào cũng đảm bảo chất lượng và giá cả hợp lý. Chính vì thế, hãy mua tại những địa chỉ uy tín, có giấy phép kinh doanh, công khai giá bán để tránh mua phải hàng kém chất lượng.
Như vậy, lá sương sáo không chỉ là nguyên liệu để chế biến món ăn giải nhiệt đơn giản mà còn là thảo dược chữa một số bệnh. Hiện nay, cây sương sáo này rất phổ biến trên thị trường và bạn có thể mua tại những hiệu thuốc uy tín trên khắp cả nước. Hy vọng bài viết trên, Tuổi trẻ và Sắc đẹp đã mang tới cho bạn đọc những thông tin bổ ích và thiết thực về lá sương sáo.
