Quả dâu da đất thường mọc thành chùm lớn như những chùm nho. Không chỉ mang vị ngọt thanh lạ miệng mà còn mang nhiều giá trị dinh dưỡng tốt cho sức khỏe. Ngày nay, loại quả này được nhiều nông dân lựa chọn nuôi trồng làm kinh tế nhờ năng suất và giá trị sản phẩm cao. Vì vậy, Tuổi trẻ và Sắc đẹp xin gửi đến bạn những thông tin chi tiết về đặc điểm quả, công dụng, cách trồng và cách chăm sóc trong bài viết dưới đây.
1. Giới thiệu về quả dâu da đất
Quả dâu da đất hay còn được gọi là quả bòn bon, thường thấy ở những gánh hàng rong trên dọc đường phố Hà Nội. Trước năm 1984, loại quả này được trồng phổ biến ở Quảng Nam. Sau này dần được nhân giống, ươm trồng ở nhiều tỉnh thành trên khắp cả nước. Cùng tìm hiểu đặc điểm, mùi vị và những địa điểm đang trồng loại quả này nhé!
1.1. Đặc điểm của quả dâu da đất
Cây dâu da đất là cây thân gỗ nhỏ, thường cao từ 16 – 20m. Đường kính gốc cây chỉ khoảng 35cm, có tán rộng. Quả dâu da đất có hình tròn, nhỏ nhỏ với đường kính 1 – 2cm. Quả mọc thành chùm, khi chín có màu vàng hoặc màu đỏ tùy vào giống cây. Phần vỏ quả có nhiều nhựa, thịt quả khi chín có màu trắng đục được chia làm nhiều múi to nhỏ không đều nhau. Trong mỗi múi có một hạt nhỏ được thịt quả bao quanh.
1.2. Mùi vị ngon ngọt của quả
Đối với quả dâu da xanh, khi chín vỏ ngả màu vàng nhạt, ăn sẽ có vị ngọt thơm đặc trưng xen lẫn vị chua dịu dịu. Đây là thứ quả được nhiều người ưa thích. Bên cạnh đó, quả dâu da đỏ có vị rất chua. Người ta thường sử dụng loại quả này để trang trí mâm quả thắp hương nhờ màu sắc đỏ đậm đẹp mắt của chúng.
1.3. Địa điểm thường trồng cây dâu da đất
Quả dâu da đất có thể sinh trưởng tốt ở các loại điều kiện tự nhiên khác nhau. Tại Việt Nam, loại cây này thường được trồng ở các tỉnh miền núi. Mùa quả thường rơi vào tháng 7 đến tháng 9 âm lịch. Đây là loại cây cho năng suất cao với đặc điểm ra quả đều hàng năm, ít bị sâu bệnh tấn công và không bị mất mùa. Những năm qua, cây dâu da đất đã đem lại sinh kế cho hàng ngàn bà con dân tộc vùng núi Việt Nam.
2. Những tác dụng của quả dâu da đất
Quả dâu da đất được biết đến là một thức “quả dại” đặc trưng ở các vùng núi vì ta thường bắt gặp cây dâu da mọc tự nhiên và trưởng thành mạnh mẽ mà không cần nhờ đến sự chăm sóc từ con người. Chính vì vậy, quả dâu da đất được xem như kết tinh của tinh hoa trời đất. Mỗi quả đều chứa lượng chất dinh dưỡng dồi dào như chất xơ, vitamin nhóm B, vitamin C, chất chống oxy hóa,… Nhờ đó, quả cũng có những tác dụng nổi bật như hỗ trợ tăng cường hệ miễn dịch, giảm cân, tăng cường sức khỏe xương,…
2.1. Quả dâu da đất hỗ trợ giảm cân
Cũng như nhiều loại trái cây khác, bòn bon chứa nhiều vitamin C có thể hỗ trợ giảm cân hiệu quả. Dựa theo bằng chứng khoa học, các chuyên gia chỉ ra vitamin C đóng vai trò là chất xúc tác trong quá trình trao đổi chất của cơ thể. Khi đi vào cơ thể, vitamin C thúc đẩy chuyển hóa tại gan, hạn chế mỡ thừa tích tụ trong nội tạng. Đồng thời, loại vitamin này cũng hỗ trợ quá trình tổng hợp carnitine diễn ra hiệu quả. Trong đó, carnitine là chất có khả năng đốt cháy mỡ thừa trong cơ thể.
2.2. Tạo hàng rào hệ miễn dịch khỏe mạnh
Trong 100g quả dâu da chứa đến 3,3mg sắt – chiếm 41,25% mức khuyến nghị dành cho cơ thể hàng ngày. Trong đó, sắt đóng vai trò là thành phần không thể thiếu của quá trình tổng hợp chất vận chuyển và dự trữ oxy trong cơ thể. Mặt khác, sắt cũng tham gia vào quá trình sinh sản tế bào bạch cầu chống lại sự tấn công của vi khuẩn, virus. Vì vậy, bổ sung quả dâu da giúp tăng cường khả năng miễn dịch của cơ thể. Bên cạnh đó, sắt còn làm giảm tình trạng thiếu máu xảy ra.
2.3. Chăm sóc xương chắc khỏe
Quả dâu da bao gồm canxi và vitamin D – 2 dưỡng chất vô cùng cần thiết cho xương. Trong đó, canxi đóng vai trò giúp xương chắc khỏe và ngăn ngừa các bệnh về xương. Tuy nhiên, trên thực tế, cơ thể không thể tự tổng hợp canxi, việc hấp thu canxi từ những thực phẩm hàng ngày càng trở nên quan trọng. Lúc này, vitamin D sẽ đóng vai trò hỗ trợ hấp thụ canxi hiệu quả hơn. Đồng thời, vitamin A trong quả có thể hòa tan chất béo và củng cố răng, xương chắc khỏe.
2.4. Ngăn ngừa tiểu đường
Hiện nay, con số những người mắc tiểu đường dần tăng cao theo mỗi năm. Căn bệnh này trở thành mối quan tâm của nhiều người. Trong các nghiên cứu khoa học về công dụng của trái cây với bệnh tiểu đường chỉ ra quả dâu da đất có khả năng ngăn ngừa bệnh tiểu đường ở người trưởng thành nhờ lượng vitamin B dồi dào. Theo đó, vitamin B trong quả này thuộc nhóm thiamin và riboflavin. Cụ thể, thiamin có công dụng loại bỏ lượng đường dư thừa trong cơ thể. Song song đó, riboflavin đóng vai trò là chất xúc tác đẩy nhanh quá trình tạo ra năng lượng cho cơ thể luôn khỏe mạnh.
2.5. Dưỡng da trắng sáng
Một công dụng ít ai biết đến từ quả bòn bon là khả năng nuôi dưỡng da trắng hồng rạng rỡ. Trong đó, quả bòn bon có chứa vitamin C có nhiệm vụ đào thải những tạp chất trong cơ thể, thanh lọc cơ thể và loại bỏ những nguy cơ nám, tàn nhang, mụn,… Bổ sung vitamin C hàng ngày giúp bạn nuôi dưỡng da đẹp từ sâu bên trong.
Đồng thời, vitamin A có nhiệm vụ sửa chữa những tế bào bị tổn thương trên da, duy trì các mô mềm. Kết hợp cùng lượng nước trong quả này cho làn da luôn ẩm, tăng độ đàn hồi và căng mịn. Điều này không chỉ dưỡng da trắng sáng mà còn hạn chế các nếp nhăn tuổi tác xuất hiện, trẻ hóa làn da hiệu quả.
2.6. Giảm đau tức thì
Nghiên cứu của các nước Châu Âu chỉ ra hạt của quả dâu da đất có tính dược liệu đáng kể. Công dụng của chúng được phát huy trong quá trình giảm đau cấp tính, Theo trang tin Dr.Health Benegits, hạt bòn bon sấy khô, nghiền mịn pha nước có tác dụng giảm đau tức thì. Tuy nhiên, trong hạt này cũng chứa một lượng độc tính nhất định, bạn chỉ nên sử dụng khi có sự hướng dẫn của bác sĩ hoặc các chuyên gia.
2.7. Cải thiện thị lực
Vitamin A đóng vai trò quan trọng cho thị lực của chúng ta. Trong khi đó, một lượng lớn chất này tồn tại trong quả bòn bon. Khi thêm quả bòn bon vào chế độ ăn hàng ngày sẽ giúp thị lực được cải thiện rõ rệt. Trong nghiên cứu dược học, chiết xuất của loại quả này có thể hoạt động như thuốc nhỏ mắt trong trường hợp bạn bị kích ứng, ngứa hoặc sưng mắt.
3. Cách ăn quả dâu da đất
Quả dâu da đất tuy được bày bán nhiều nhưng nhiều người vẫn e ngại với cách ăn chúng. Mặc dù chứa nhiều dinh dưỡng, song một vài phần trong loại quả này cũng chứa độc tố nguy hiểm. Vì vậy, bạn nên lưu ý những điều sau, đặc biệt khi cho trẻ em ăn quả này.
- Lựa chọn quả chín: Bòn bon ngon nhất là lúc chín, vỏ quả vàng, đều màu và múi căng mọng
- Không nhai hạt: Các nhà khoa học chỉ ra hạt của quả dâu da có độc, có thể gây ra tình trạng nôn mửa, đau bụng
- Không ăn vỏ: Tương tự như hạt, vỏ của bòn bon đắng chát và chứa độc tố cao, đặc biệt nguy hiểm với tim
- Người tiểu đường không nên sử dụng quả dâu da đất: Hàm lượng đường cao trong dâu da đất có thể làm tình trạng bệnh ở người bị tiểu đường nghiêm trọng hơn
4. Cách ngâm rượu quả dâu da đất
Quả bòn bon có lẽ nổi tiếng nhất ở vùng núi Tiên Phước, Quảng Nam. Tại đây, người dân không chỉ ăn quả trực tiếp mà còn sử dụng để ngâm rượu bòn bon với hương vị hấp dẫn. Tuổi trẻ và Sắc đẹp xin sẽ hướng dẫn bạn cách ngâm rượu quả dâu da đất đúng chuẩn vị Quảng Nam dưới đây.
4.1. Chuẩn bị nguyên liệu:
Nguyên liệu cần chuẩn bị để ngâm rượu bao gồm:
- 1kg bòn bon chín vừa, quả đẹp, không bị dập nát
- 4-5 lít rượu trắng 40 độ loại ngon
- 1 bình thủy tinh sạch có nắp đậy kín để ngâm rượu
4.2. Công thức rượu bòn bon Quảng Nam:
Để ủ rượu bòn bon chuẩn hương vị Quảng Nam, bạn cần tuân thủ đúng các bước sau:
- Bước 1: Trái bòn bòn lột vỏ, tách lấy múi
- Bước 2: Cho bòn bon vào bình và đổ rượu gần ngập quả
- Bước 3: Đậy nắp bình thật chặt sao cho không khí không thể lọt vào và ủ trong 6 tháng
4.3. Lưu ý khi ngâm và sử dụng rượu quả dâu da đất
Khi ngâm và sử dụng rượu bòn bon, để rượu phát huy tối đa tác dụng, bạn cần chú ý những điều sau:
- Không nên ngâm nguyên trái vì vỏ quả dâu da đất có chứa chất acid Landium gây hại cho tim
- Chỉ uống 1 – 2 ly nhỏ/ngày, tránh uống quá liều lượng gây hại cho sức khỏe
- Bảo quản rượu ở nơi khô ráo, thoáng mát và tránh ánh nắng mặt trời trực tiếp
Rượu bòn bon có thể hỗ trợ sức khỏe tim mạch, cải thiện chức năng của hệ tiêu hóa và ngăn ngừa bệnh ung thư. Hơn nữa, loại rượu này có vị ngọt nhẹ, phù hợp với cả chị em phụ nữ.
5. Mua quả dâu da đất ở đâu Hà Nội? Giá bao nhiêu?
Quả dâu da đất được bày bán phổ biến tại các chợ, các siêu thị trong thành phố Hà Nội. Đặc biệt, bạn có thể dễ dàng bắt gặp chúng trên những gánh hàng rong trái cây – một nét đặc sản của văn hóa Hà Nội. Mức giá của loại quả này tại Hà Nội được đánh giá ở mức cao hơn nhiều loại trái cây nhập khẩu. Giá 1kg bòn bon thường dao động từ 65.000 đồng – 100.000 đồng tùy thuộc vào chất lượng quả và nơi bán mà có sự chênh lệch khác nhau.
6. Kỹ thuật trồng và chăm sóc dâu da đất bà con cần tuân thủ để đạt năng suất cao
Quả dâu da đất là một loại quả mang giá trị kinh tế cao, vì vậy, người nông dân luôn chú trọng và không ngừng cải tiến để trồng cây bòn bon cho năng suất cao. Theo đó, để trồng được loại cây này mang năng suất cao, bạn cần chú ý vào bước chọn giống, mật độ trồng, chăm sóc và thu hoạch đúng cách. Cụ thể:
6.1. Chọn giống quả dâu da đất
Giống cây sẽ quyết định chất lượng quả sau này, giống bòn bon tốt phải đáp ứng đủ các tiêu chí sau:
- Cây giống khỏe mạnh, có khả năng sinh trưởng và phát triển tốt
- Cành lá tươi tốt, sum suê, không sâu bệnh, không gãy ngọn
- Ra quả đều hàng năm, đúng mùa đúng vụ.
- Quả chín có vị ngọt, không bị nứt vỏ, hạt nhỏ
Lưu ý: Khi nhân giống bằng hạt cần lấy hạt ở những quả to, già, chín cây. Tuy nhiên, nếu trồng bòn bon để kinh doanh thì nên sử dụng cây giống, trồng hạt sẽ cần nhiều thời gian chăm sóc hơn. Từ đó hiệu quả kinh tế không cao như trồng bằng cây giống.
6.2. Mật độ trồng cây bòn bon
Cây dâu da đất là cây lâu năm, cành to và tán lá rộng. Vì vậy cần chú trọng khoảng cách giữa các cây với nhau. Các chuyên gia nông nghiệp khuyến nghị khoảng cách giữa các cây bòn bon nên giữ ở 6 – 8m x 6 – 8m. Theo đó, khoảng cách này tương ứng với mật độ khoảng 157 – 280 cây/ha. Cây sinh trưởng tốt ở vùng có bóng râm mát, nên trồng cây dưới tán những cây đại thụ khác.
6.3. Cách trồng đúng kỹ thuật
Cây dâu da đất vốn rất “dễ sống”, tuy nhiên, để đạt năng suất tối đa, bạn nên áp dụng đúng công thức sau:
- Bước 1: Đào hố trồng với kích thước 60x60x60cm
- Bước 2: Đổ khoảng 5kg phân hữu cơ ở mỗi hố
- Bước 3: Đặt cây vào hố sau đó tiến hành lấp mặt đất lại và tưới nước
Lưu ý: Nên trồng cây dưới bóng mát hoặc làm lưới che cho cây con phát triển tốt nhất.
6.4. Cách chăm sóc cây
Về phần chăm sóc, cây dâu da đất không yêu cầu kỹ thuật nhiều. Đối với cây còn non, mới trồng, bạn nên ủ gốc bằng rơm khô hoặc cỏ khô. Không nên sử dụng thuốc diệt cỏ khi cây còn bé. Trong năm đầu, bạn nên hớt ngọt để cành được khỏe. Khi cây phát triển các tán cần loại bỏ những cành sâu bệnh. Trong 5 năm tiếp theo, bạn cần bón phân thường xuyên, khoảng 400 – 1500gr/lần bón. Sau khi cây đến giai đoạn ra quả, lượng phần cần tăng lên 4kg/2 lần/năm. Đặc biệt, chú ý phòng ngừa sâu bệnh cho cây, thường xuyên vệ sinh vườn và cải tạo môi trường đất.
6.5. Thu hoạch bòn bon đúng cách
Vụ mùa chính của quả dâu da đất vào khoảng tháng 7 – 8, sau khi ra hoa khoảng 3 tháng. Bạn cần thu hoạch nhẹ nhàng, cẩn thận, cắt từng chùm bòn bon và xếp vào thùng xốp. Tránh làm dập nát quả vì vỏ của chúng rất dễ thâm đen, làm giảm giá trị sản phẩm. Đặc biệt, bạn không nên thu hoạch bòn bon sau mưa vì lúc này thịt quả sẽ nhạt, không thơm và rất dễ bị thối, hỏng không thể sử dụng.
Trên đây là toàn bộ thông tin về quả dâu da đất, công dụng và cách trồng cây cho năng suất cao. Nếu đang trong quá trình tìm hiểu về loại quả này và muốn kinh doanh chúng trong tương lai, Tuổi trẻ và Sắc đẹp hy vọng bài viết này hữu ích với bạn. Chúc bạn sớm thành công và đừng quên chia sẻ thông tin này đến bạn bè và người thân nhé!
