Nếu có dịp ghé thăm vùng núi Tây Bắc và được thưởng thức các món ăn của người dân tộc nơi đây như vịt nướng, lợn quay, gà nướng,… Chắc hẳn bạn sẽ không thể quên được hương vị hấp dẫn và lạ miệng bởi mùi thơm đặc trưng của lá mắc mật. Bạn đọc hãy cùng chúng tôi đi tìm hiểu về loại gia vị thơm ngon này nhé.
1. Lá mắc mật là lá gì?
Đây là lá kép lông chim mọc cách, dài khoảng 10 – 30cm, gốc lệch, mép gần như nguyên hoặc có khía răng nhỏ. Mắc mật là loài thực vật có hoa, có tên khoa học là Clausena indica, thuộc họ Cửu lý hương. Loại cây này còn được gọi là hồng bì núi, củ khỉ, dương tùng. Thường phân bố chủ yếu ở vùng núi phía đông Bắc Bộ nước ta như: Cao Bằng, Thái Nguyên, Tuyên Quang, Quảng Ninh, Bắc Kạn,…
Mắc mật là loại cây gỗ nhỏ với chiều cao trung bình khoảng 3 – 7m, phân cành thấp, vỏ thân cây có màu xám đen, cành non có màu xanh nhạt. Thường mọc ở chân núi đá vôi, sườn núi đá, sườn đồi. Quả hình cầu, khi chín có màu trắng, ngoài vỏ nhẵn bóng. Lá cây chứa rất nhiều tinh dầu nên thường được sử dụng làm gia vị, chưng cất, hoặc dùng trong đông y chữa bệnh.
2. Những công dụng của lá mắc mật
Loại lá này có chứa tinh dầu thơm, vị chua cay nhẹ nên được sử dụng như một gia vị phổ biến trong các món ăn như vịt quay, gà nướng, kho cá,… Ngoài ra, hàm lượng protein, mangan, sắt, canxi rất cao trong lá mắc mật tốt cho sức khỏe. Các công dụng của loại lá này có thể kể đến:
- Tinh dầu ethanol chứa trong lá giúp bảo vệ gan và ức chế men gan tăng cao
- Kích thích tiêu hóa, loại bỏ độc tố dư thừa, giảm mỡ, giúp ăn ngon miệng hơn
- Giảm đau nhức, chống oxy hóa và viêm cấp
3. Lá mắc mật làm món gì ngon?
Những món ăn khi kết hợp với loại lá gia vị này chắc chắn sẽ khiến bạn cùng người thân mê mệt bởi mùi hương lôi cuốn. Sau đây chúng tôi sẽ liệt kê cho độc giả tham khảo và chế biến cho gia đình mình:
3.1. Thịt xiên nướng mắc mật
Một món ăn quen thuộc của người dân vùng Tây Bắc, nay đã được phổ biến hóa khắp nước ta. Với nguyên liệu đơn giản, bạn đã có ngay một đĩa thịt nướng thơm lừng để chiêu đãi gia đình. Sau khi ướp thịt lợn ba chỉ vừa đủ, bạn xiên thịt và mắc mật vào que xen kẽ nhau rồi đặt lên bếp than hoa nướng. Nhớ dùng chổi nhỏ quét dầu ăn lên để món ăn không bị khô và cháy nhé!
3.2. Thịt lợn mán xào mắc mật
Đầu tiên, bạn chuẩn bị thịt lợn mán sạch và các nguyên liệu: sả, riềng xay, hành khô, tiêu, lá mắc mật, mắm muối. Thái thịt mỏng và ướp gia vị vừa vặn trong khoảng 30 phút, sau đó bắc chảo lên xào trên lửa vừa. Đảo đều tay cho đến khi thịt lợn gần chín, thì thả lá này vào. Đợi miếng thịt săn lại và dậy mùi thơm là có thể tắt bếp thưởng thức.
3.3. Gà rang mắc mật
Nếu đã chán ngấy các món gà truyền thống thì bạn có thể đổi gió với món ăn độc lạ tốn cơm này. Sau khi chặt gà thành các miếng vừa ăn, thì cho một nửa mắc mật, sả cắt lát, dầu hào và mắm muối vào ướp cùng trong khoảng 30 phút. Cho thịt gà vào chảo to và đảo đều đến khi chín mềm. Lúc này, đổ nốt mắc mật vừa bớt lại vào chảo, rang chín tái và thịt dậy mùi thì hoàn thành.
3.4. Vịt xiên mắc mật
Để làm món ăn này chiêu đãi gia đình, bạn cần chuẩn bị thịt vịt đã lọc xương và gia vị vừa đủ. Sau khi thái và ướp thịt, thì bạn cuộn cùng 1 – 2 lá mắc mật rồi xiên vào que tre. Cứ làm như vậy cho đến khi đầy que, bạn phết dầu ăn vào 2 mặt thịt rồi nướng trên bếp than hồng. Đổi mặt liên tục để thịt không bị cháy.
4. Nên sử dụng lá mắc mật khô hay tươi?
Tùy vào mục đích sử dụng mà bạn có thể lựa chọn lá tươi hoặc khô. Tuy vậy, loại lá khô được dùng như lá tươi nhưng tiện lợi hơn vì bảo quản được lâu. Về mùi vị, lá mắc mật khô có hương thơm giống 90% so với lá tươi. Hiện nay, với các công nghệ sấy lạnh làm khô lá tiên tiến sẽ giúp giữ nguyên chất lượng như lá tươi.
5. Bà bầu ăn lá mắc mật có tốt không?
Trong quá trình mang thai, các bà mẹ ăn lá này rất tốt. Do có mùi thơm lôi cuốn nên bạn có thể thường xuyên sử dụng mắc mật cùng với các món ăn khác để tăng hương vị. Đồng thời, giúp giảm cảm giác chán ăn và mệt mỏi. Không chỉ vậy, loại lá này còn mang lại nhiều lợi ích đối với sức khỏe nên đối tượng nào cũng có thể sử dụng được.
6. Lá mắc mật mua ở đâu, bao nhiêu tiền?
Hiện nay, loại lá này được bán ở rất nhiều nơi trên thị trường. Bạn có thể tìm mua ở các cửa hàng chuyên bán rau hoặc gia vị thức ăn, địa chỉ bán cây cảnh đều được. Ngoài ra, cũng dễ dàng đặt mua mắc mật ở các tỉnh chuyên trồng cây này thông qua các trang thương mại điện tử. Với giá bán là 120.000 VNĐ/kg lá tươi, 250.000 VNĐ/lá sấy khô bằng phương pháp sấy lạnh, đảm bảo nguyên chất lượng.
Ngoài công dụng nấu ăn, thông qua bài viết này, bạn đọc đã biết được thêm nhiều chức năng khác của lá mắc mật rồi phải không nào? Vậy thì đừng quên theo dõi Tuổi trẻ và Sắc đẹp để đón đọc những thông tin hay tại chuyên mục “Cây thuốc nam” của chúng tôi nhé!
