Củ bách hợp là một vị thuốc Nam quý, được sử dụng phổ biến trong Y học cổ truyền. Cây thuốc này có rất nhiều công dụng như điều trị chứng mất ngủ, chữa viêm phế quản và đặc biệt có khả năng kháng lại vi rút HIV hiệu quả. Để hiểu rõ hơn về công dụng của loại củ đặc biệt này, các bạn hãy theo dõi bài viết sau đây của Tuổi trẻ và Sắc đẹp nhé!
1. Củ bách hợp là gì?
Củ bách hợp còn được gọi với tên khác là củ tỏi rừng, có tên khoa học là Lilium brownii F.E, thuộc họ hành tỏi. Chúng được xem là một vị thuốc Nam có rất nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe con người. Bộ phận được sử dụng để điều chế thành thuốc chính là củ của cây bách hợp. Cây bách hợp khá hiếm gặp, chúng thường mọc chủ yếu ở một số vùng núi cao nước ta như Lào Cai, Lạng Sơn, Sơn La…
2. Giới thiệu củ bách hợp
Hàng năm, vào dịp cuối hè đầu thu khoảng từ tháng 7 đến tháng 8 âm lịch, cây bách hợp bắt đầu khô héo, người ta thường đào hết cây lên để thu hoạch củ. Ít người biết tới củ bách hợp do chúng có đặc điểm nằm sâu dưới lòng đất.
Khi hoa bách hợp tàn, củ mới có kích thước lớn còn ở thời điểm khác củ sẽ gần giống với rễ cây. Củ hoa có màu trắng ngà, có nhiều lớp bao bọc bên ngoài giống như củ hành tây, khi tách từng lớp này ra có thể sử dụng làm dược liệu.
3. Vị thuốc có trong củ bách hợp
Theo một số nghiên cứu cho thấy bách hợp có chứa tinh bột, protein, vi lượng colchicine, chất béo… có tác dụng vô cùng hữu hiệu để kháng vi rút HIV, phù thũng, lao phổi, trị ho. Trong Đông y, bách hợp có vị nhạt, tính mát, có công năng dưỡng âm nhuận phế, an thần, thanh tâm, giải độc, lợi tiểu, nhuận tràng.
Chúng thường được sử dụng làm thuốc bổ, dùng để chữa ho, viêm phế quản, mất ngủ, người bị suy nhược thần kinh… dễ sử dụng nhất dưới dạng thuốc sắc hoặc bột. Kiêng dùng trong một số trường hợp ho do phong, tiêu do tỳ vị bị hàn, hàn xâm nhiễm.
4. Củ bách hợp có những công dụng gì?
Trong các sách y học cổ truyền ghi chép lại, củ bách hợp có vị ngọt đắng, tính hàn nên có công dụng trừ ho, nhuận phế và an thần một cách hiệu quả. Nhờ đó, thảo dược có thể sử dụng làm thuốc trị những bệnh liên quan đến đường hô hấp, suy nhược thần kinh, gan thận, mụn nhọt. Trong dân gian, người ta hay dùng loại củ này để:
- Chữa viêm phế quản cấp tính, ho có đờm, ho khan, giảm ho, long đờm
- Thanh tâm, lợi tiểu, điều hòa chứng rối loạn kinh nguyệt, huyết áp không ổn định, tim đập nhanh
- An thần, giảm căng thẳng, mệt mỏi, cải thiện giấc ngủ, ngủ ngon hơn
5. Những bài thuốc quý chữa bệnh từ củ bách hợp
Củ bách hợp được sử dụng làm thành phần trong một số những bài thuốc Đông y. Chúng có tác dụng tuyệt vời được áp dụng rất nhiều trong đời sống hàng ngày. Dưới đây là chi tiết một số bài thuốc cũng như cách sử dụng an toàn với mọi đối tượng.
5.1. Bài thuốc chữa viêm phổi
Những bệnh nhân bị bệnh viêm phổi đang lo ngại về các tác dụng phụ do phải sử dụng quá nhiều thuốc kháng sinh. Thay vào đó, bạn có thể sử dụng củ bách hợp để điều trị bệnh, hiệu quả đem lại cũng rất tốt.
- Xay nhuyễn 30g củ bách hợp tươi cùng với nước tinh khiết rồi chắt lấy nước cốt
- Hòa nước cốt bách hợp cùng nước ấm để uống mỗi ngày hoặc nấu thành súp ăn
5.2. Bài thuốc trị mất ngủ, lo âu
Đối với những người thường xuyên bị trằn trọc, lo âu, phiền muộn hay mất ngủ, căng thẳng, mệt mỏi… Hãy áp dụng ngay bài thuốc đặc hiệu từ củ tỏi rừng dưới đây để khắc phục sớm những tình trạng này.
- Chuẩn bị bách hợp, mạch môn, sinh địa, hạt sen cùng 10g thịt lợn
- Cho tất cả nguyên liệu vào nồi ninh nhừ cùng 1 lít nước đến khi thịt chín mềm
- Bổ sung món ăn này 3 – 4 lần/tuần để đem lại hiệu quả tốt nhất
5.3. Bài thuốc trị tim đập nhanh
Tim đập nhanh là tình trạng sức khỏe xấu mà nhiều người vô tình bị mắc phải. Để giảm thiểu tình trạng này, bạn có thể áp dụng bài thuốc sau đây:
- Chuẩn bị củ tỏi rừng, cây chi mẫu, hoa hòe mỗi loại 20g
- Rửa sạch các nguyên liệu rồi sắc cùng 1 lít nước cho đến khi cô còn 500ml thì chắt ra bát
- Kiên trì sử dụng hàng ngày sẽ thấy tình trạng tim đập nhanh thuyên giảm rõ rệt
5.4. Bài thuốc trị đau, điếc tai
Trong dân gian, người ta vẫn thường sử dụng củ tỏi rừng để chữa chứng đau đầu, suy giảm thính lực, điếc tai ở người già vô cùng hiệu quả. Nếu áp dụng đúng cách, chúng sẽ đem lại tác dụng nhanh chỉ sau một thời gian ngắn sử dụng đều đặn.
- Đem 50g củ tỏi rừng đi tán mịn thành bột
- Mỗi lần uống dùng 1 thìa hòa cùng 200ml nước ấm, sử dụng khoảng 1 – 2 tháng sẽ thấy hiệu quả tối đa mà bài thuốc đem lại
5.5. Bài thuốc chữa đau dạ dày
Viêm loét dạ dày là bệnh lý về đường tiêu hóa mà nhiều người mắc phải bởi nhiều nguyên nhân khác nhau. Bệnh không chỉ gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, nhiều người còn lạm dụng kháng sinh gây ra nhiều tác dụng phụ khiến bệnh tình càng nặng hơn.
- Sắc 30g cây bách hợp cùng ô dược với 1 lít nước đến khi cô lại còn 500ml
- Chia ra uống làm 2 lần trong ngày để đạt được hiệu quả tốt nhất
5.6. Bài thuốc giảm ho
Như đã đề cập, củ tỏi rừng có thể áp dụng được rất nhiều trong việc điều trị những chứng bệnh liên quan đến đường hô hấp như giảm ho, viêm phổi.
- Chuẩn bị củ tỏi rừng, thiên mông đông, tang bạch bì, củ mạch môn, bách lộ tá từ 15 – 30g
- Đem tất cả nguyên liệu đi sắc cùng 500ml, uống 2 – 3 lần/ngày để nhanh có hiệu quả
5.7. Bài thuốc chữa mụn, nhọt
Thời tiết nóng bức cộng thêm cơ thể bị nóng trong khiến nhiều người gặp phải tình trạng mụn nhọt, gây khó chịu. Mụn nhọt không chỉ ảnh hưởng đến vẻ ngoài mà còn khiến cuộc sống sinh hoạt gặp vô vàn những rắc rối. Nếu bạn đang gặp phải tình trạng này cũng có thể cân nhắc áp dụng bài thuốc từ củ tỏi rừng sau.
- Chuẩn bị kim ngân hoa, củ tỏi rừng mỗi loại 12g, 10g liên kiều
- Rửa sạch nguyên liệu, đem đi đun sôi khoảng 20 – 30 phút rồi cho thêm muối, sau đó chắt ra bát
- Sử dụng đều đặn 3 – 5 ngày sẽ thấy tình trạng mụn nhọt thuyên giảm
5.8. Bài thuốc nhuận phổi
Một vài nghiên cứu đã chứng minh rằng trong cây bách hợp có chứa nhiều thành phần thiên nhiên quan trọng rất tốt cho sức khỏe. Đặc biệt, loại cây này còn có thể điều trị được chứng như ho lao phổi, viêm phế quản, giúp bổ phổi và nâng cao sức khỏe.
- Chuẩn bị bạch thược, bách hợp, đương quy, cát cánh, sinh địa, cam thảo, mạch, môn, thục địa tất cả từ 10 – 12g
- Sắc tất cả các nguyên liệu cùng 500ml nước đến khi cô còn 200ml, uống đều đặn 2 lần/ngày sẽ giúp phổi khỏe mạnh hơn
5.9. Bài thuốc trị chứng ho máu
Bách hợp là vị thuốc có tác dụng dược lý nhuận phế, tiêu đờm và đặc biệt có hiệu nghiệm trong việc điều trị ho ra máu, thổ huyết. Nếu bạn hay người thân đang gặp phải tình trạng này, bạn có thể áp dụng bài thuốc đặc biệt sau của củ tỏi rừng.
- Chuẩn bị khoản đồng hoa, bách hợp với liều lượng 8 – 12g
- Đem nguyên liệu đi tán thành bột mịn, trộn cùng với mật và vê thành từng viên nhỏ
- Ngày uống 3 lần, mỗi lần khoảng 2 – 3 viên, sử dụng liên tiếp trong 3 – 5 ngày sẽ thấy có hiệu quả nhất định
6. Những lưu ý khi sử dụng củ bách hợp
Mặc dù không thể phủ nhận những công dụng tuyệt vời mà củ bách hợp mang lại cho người sử dụng. Thế nhưng, bạn cần phải lưu ý một số điều trong quá trình sử dụng. Vì củ tỏi rừng có tính hàn, vậy nên những người bị sốt phong hàn, cảm mạo, tiêu chảy cấp không nên sử dụng. Ngoài ra, cây hoa loa kèn gần giống với cây hoa bách hợp, do đó bạn cần phân biệt được để tránh sử dụng nhầm.
Bạn nên tham khảo trước ý kiến từ bác sĩ, chuyên gia trước khi sử dụng để chữa bệnh. Khi sử dụng thuốc, bạn cần kiên trì bởi hiệu quả thuốc phụ thuộc vào cơ địa của mỗi người mà có hiệu quả nhanh hay chậm, tránh lạm dụng thuốc. Đối với trường hợp sử dụng một thời gian nhưng không mang lại hiệu quả, bạn nên thăm khám bác sĩ để áp dụng phương pháp điều trị khác tốt hơn.
7. Củ bách hợp giá bao nhiêu tiền?
Với giá bán trên thị trường ở thời điểm hiện tại, củ tỏi rừng khô đang được bán với giá khoảng 250.000 đồng/kg. Củ tươi được bán với giá rẻ hơn so với loại củ khô, rơi vào khoảng 150.000 đồng/kg. Tùy vào mục đích sử dụng mà bạn có thể lựa chọn củ tươi hay củ khô để thích hợp trong việc sử dụng.
8. Mua củ bách hợp ở đâu tốt nhất?
Hiện nay trên thị trường có rất nhiều địa chỉ bán và phân phối thảo dược củ tỏi rừng khô, tươi. Bạn hoàn toàn có thể tìm mua tại những phòng khám thuốc Y học cổ truyền hay những quầy thuốc Đông y uy tín, chất lượng cao, có nguồn gốc rõ ràng ràng và có giấy tờ cấp phép. Tránh mua những sản phẩm trôi nổi, không rõ xuất xứ.
Bài viết trên đây của Tuổi trẻ và Sắc đẹp là những thông tin cơ bản về củ bách hợp được nhiều người tin dùng hiện nay. Hy vọng qua bài viết này sẽ giúp bạn hiểu hơn về loại củ này để có thể an tâm và tin tưởng sử dụng cho sức khỏe của mình và những người thân xung quanh.
