1. Giới thiệu về củ ngải bún
Củ ngải bún (ngải hẹ) được biết đến là một loại cây thuộc họ Gừng, có thân rễ ngắn và phân nhánh thành nhiều phần có hình dáng tương tự như ngón tay, xuất phát từ một phần rễ trung tâm. Bởi vì vẻ bề ngoài của nó, người ta thường đặt cho ngải bún biệt danh “rễ ngón tay.”
Cây ngải bún là một loại thực vật được sử dụng rộng rãi trong ẩm thực miền Tây. Đặc biệt là trong các món bún đặc sản như bún mắm, bún nước lèo hoặc bún cá,… Không chỉ có tác dụng khử mùi tanh của các món ăn, mùi vị đặc trưng và nhẹ nhàng của ngải bún còn tạo nên một hương vị đặc biệt mà khó quên. Ngải bún là một trong những cây được trồng và sử dụng phổ biến tại các tỉnh miền Tây như An Giang, Trà Vinh, Kiên Giang và Sóc Trăng, đồng thời cũng được trồng ở một số huyện giáp biên giới Campuchia của tỉnh Long An.
2. Khám phá những ứng dụng đa dạng của củ ngải bún
Trong y học cổ truyền, ngải hẹ được sử dụng như một loại thuốc dân gian và được ưa chuộng ở nhiều nơi trên thế giới, bao gồm cả Đông Nam Á và châu Phi. Theo các nghiên cứu khoa học, củ có khả năng điều trị một số bệnh như tiêu chảy, bạch cầu, kiết lỵ, u xơ, đau dạ dày và ho khan, viêm da. Do những hợp chất chống viêm và kháng khuẩn có trong ngải bún, cây này được áp dụng phổ biến trong việc điều trị và phòng ngừa nhiều bệnh lý khác nhau.
Bên cạnh đó, ngải bún còn có tác dụng kháng khuẩn, tiêu độc, hạ sốt, chống khối u và giảm viêm trên một số loại tế bào ung thư, đặc biệt là ung thư tuyến tụy. Cây ngải bún còn có tác dụng kháng virus gây bệnh sốt xuất huyết và làm giảm tác động của virus này, điều này cho thấy tính kháng virus của ngải bún cũng rất hữu ích.
3. Khả năng củ ngải bún chữa trị Covid – 19 ra sao?
Một nghiên cứu về tác dụng kháng Covid – 19 của ngải bún đã được tiến hành tại Thái Lan trên 122 mẫu chiết xuất và hợp chất tinh khiết từ cây này. Kết quả cho thấy rằng cao chiết ngải bún và panduratin A chiết từ thân rễ của cây này có tác dụng ức chế virus SARS – CoV – 2 trên của hai giai đoạn: ngăn chặn sự tấn công và xâm nhập vào tế bào cũng như ngăn chặn sự nhân lên của virus trong tế bào.
Do vậy, ngải bún có thể trở thành một ứng cử viên tiềm năng cho việc phát triển các loại thuốc chống SARS – CoV – 2 dựa trên dược liệu. Tuy nhiên, hiện nay vẫn chưa có đủ dữ liệu và nghiên cứu lâm sàng về tác dụng của ngải bún trong việc chữa Covid – 19. Do vậy, người ta có thể áp dụng ngải bún như một loại thảo dược hoặc gia vị với những tác dụng đã được biết đến từ trước.
Khi sử dụng ngải bún làm thuốc, cần tuân thủ liều lượng và tư vấn của bác sĩ. Tuy nhiên, không nên tìm kiếm ngải bún với mục đích điều trị Covid – 19 mà không có sự chỉ đạo của chuyên gia y tế. Vì vậy có thể thúc đẩy việc thu gom, buôn bán và nâng cao giá trị dược liệu nếu thực hiện công việc này. Điều này gây nguy cơ tuyệt chủng loài dược liệu này.
4. Thực đơn đa dạng với các món ăn từ củ ngải bún
Ngải bún là một nguyên liệu ẩm thực rất đa dạng và được sử dụng trong nhiều món ăn khác nhau:
– Gỏi ngải bún: Món gỏi ngải bún thường được làm từ củ ngải bún cắt nhỏ, thêm rau thơm và gia vị như tỏi, ớt, đường, nước mắm, chanh. Món này có vị giòn, ngọt, chua, cay hài hòa, rất phù hợp trong các bữa tiệc gia đình hoặc tiệc ngoài trời.
– Canh ngải bún: Vị thanh mát và hương thơm dễ chịu của ngải bún khiến món canh từ loại rau này trở thành một món ăn được ưa thích. Củ ngải bún được cắt thành sợi nhỏ hoặc lát mỏng, sau đó ninh cùng với thịt hoặc hải sản, rau củ và gia vị.
– Xào ngải bún: Ngải bún sau khi cắt nhỏ có thể được xào chung với thịt bò hoặc thịt heo, rau củ và gia vị để tạo nên một món ăn ngon miệng, bổ dưỡng.
– Chả giò ngải bún: Ngải bún được cắt nhỏ và trộn chung với thịt heo, tôm, mộc nhĩ, nấm rồng và các gia vị khác nhau để tạo thành nhân cho chả giò. Món ăn này có vị giòn, thơm ngon và rất được ưa chuộng.
– Bún ngải bún: Các sợi bún được làm từ bột mỳ trộn chung với bột củ ngải bún, sau đó luộc chín và dùng làm món bún tươi cho các món bún đặc sản miền Tây như bún mắm, bún cá, bún nước lèo.
5. Bí quyết trồng, chăm sóc củ ngải bún hiệu quả
– Bước 1: Chọn giống và đất: Ngải bún có thể được trồng trong nhiều loại đất khác nhau, tuy nhiên, đất có độ thoát nước tốt và pha trộn thêm phân bón hữu cơ là tốt nhất.
– Bước 2: Gieo hạt hoặc trồng giâm: Có thể gieo hạt trực tiếp vào đất hoặc trồng giâm và sau đó di chuyển cây ngải bún đến đất trồng chính. Nếu gieo hạt, hãy đảm bảo rằng chúng được trồng đều và đúng độ sâu, khoảng 1-2 cm.
– Bước 3: Chăm sóc cây: Cây ngải bún thường thích hợp với môi trường có ánh sáng và độ ẩm phù hợp để phát triển tốt. Tuy nhiên, tránh tưới quá nhiều nước và để cây ngải bún ở môi trường ẩm ướt. Để đảm bảo tốt cho cây, hãy tưới nước đều đặn và bổ sung phân bón hữu cơ theo ý kiến của chuyên gia hoặc địa phương.
– Bước 4: Thu hoạch: Củ ngải bún có thể thu hoạch sau khoảng 9 tháng kể từ khi gieo hạt hoặc trồng giâm. Khi củ trưởng thành, bắt đầu bới củ và đào lên khỏi đất. Sau đó, loại bỏ đất và rửa sạch củ ngải bún. Các rễ ngải bún có thể được bảo quản trong tủ lạnh trong khoảng thời gian từ 1 đến 2 tuần.
6. Giá củ ngải bún và nơi mua?
Các cửa hàng chuyên bán các loại gia vị và nguyên liệu đặc sản miền Tây là nơi bạn có thể tìm mua ngải bún tươi với giá khoảng 120.000 đồng/kg. Ngoài ra, để tiện lợi hơn, bạn cũng có thể mua ngải bún trực tuyến thông qua một số nhà bán hàng trên các trang mạng xã hội hoặc các trang thương mại điện tử.
Với vị ngọt và hương thơm đặc trưng, củ ngải bún đã trở thành một nguyên liệu được ưa chuộng trong các món ăn truyền thống. Tuy nhiên, không chỉ dừng lại ở ẩm thực, củ còn được sử dụng trong y học cổ truyền như một loại thuốc quý giá. Nếu bạn đang quan tâm đến loại củ này, hãy tìm hiểu thêm về những công dụng và cách sử dụng của nó để có một bữa ăn thơm ngon và đầy dinh dưỡng, cùng những lợi ích sức khỏe cho sức khỏe.
