Quả hồng xiêm hay còn gọi là sapoche được xếp vào danh sách những loại trái cây ngon, ngọt và mang nhiều giá trị cho sức khỏe con người. Trong y học, quả hồng xiêm và chiết xuất của nó đang được nghiên cứu để sản xuất thuốc và các loại thực phẩm chức năng. Cùng Tuổi trẻ và Sắc đẹp tìm hiểu về quả hồng xiêm trong bài viết dưới đây nhé!
1. Giới thiệu về quả hồng xiêm
Quả hồng xiêm là thức quả ưa thích của nhiều người. Nó không chỉ mang vị ngọt ngon mà còn chứa hàng loạt dưỡng chất quan trọng. Trước khi đi vào tìm hiểu tác dụng cũng như những bài thuốc của quả hồng xiêm, hãy tìm hiểu về đặc điểm, phân loại, phân bố và mùa vụ của loại quả này nhé!
1.1. Đặc điểm quả hồng xiêm
Quả hồng xiêm được xếp vào phân loại quả mọng, có hình cầu hoặc hình trứng. Vỏ quả khá mỏng, màu nâu nhạt. Bên ngoài vỏ có lớp cát hình thành từ vỏ quả như những tế bào da chết. Lớp vỏ rất dễ bóc, bên trong thịt quả mềm, có mùi thơm dễ chịu, vị vô cùng ngọt. Hạt hồng xiêm dẹt, có màu đen và không ăn được.
1.2. Phân loại quả hồng xiêm
Trên thị trường Việt Nam hiện nay có một số loại hồng xiêm nổi tiếng gồm:
- Hồng xiêm Xuân Đỉnh: Quả hình chóp nón, đầu hơi thuôn nhọn, thịt mềm, ăn có vị ngọt, không tạo cảm giác sạn cát trong miệng
- Hồng xiêm Xoài Thái Lan: Quả hình bầu dục, to, vỏ màu vàng nâu nhạt, trơn bóng, hạt nhỏ, ăn có vịt ngọt thơm được nhiều người yêu thích
- Hồng xiêm ruột đỏ khổng lồ: Quả có kích thước lớn từ 17 – 20cm, trái trưởng thành có thể nặng tới 2kg, ruột đỏ đậm, mùi vị ngọt ngào đầy ấn tượng
1.3. Quả hồng xiêm trồng nhiều ở đâu
Cây hồng xiêm ưa khí hậu nhiệt đới, nóng ẩm. Chúng sinh trưởng và phát triển tốt ở vùng đất tơi xốp, giàu dinh dưỡng. Trên thế giới, hồng xiêm được trồng phổ biến ở các quốc gia khác nhau như Thái Lan, Mexico, Malaysia,… Tại Việt Nam, cây hồng xiêm được trồng chủ yếu tại các tỉnh miền Nam, và rải rác ở một số tỉnh miền Bắc.
1.4. Mùa thu hoạch hồng xiêm
Mỗi một giống hồng xiêm khác nhau lại có mùa thu hoạch khác nhau. Thông thường, hồng xiêm sẽ cho thu hoạch vào 2 vụ trong năm. Trong đó, một vụ kéo dài từ tháng 10 âm lịch năm trước đến tháng 4 âm lịch năm sau. Sau đó đến vụ mùa từ tháng 5 đến tháng 9 âm lịch. Theo đó, vụ sau quả sẽ nhỏ hơn vụ trước, cho năng suất thấp tuy nhiên quả lại mang vị ngọt đậm, hương thơm tinh tế, đem lại thu nhập cao.
1.5. Miền nam gọi quả hồng xiêm là gì
Quả hồng xiêm trong miền Nam được gọi là Sapôchê hoặc Sapoche. Tên gọi này thực chất có nguồn gốc từ tiếng Pháp là sapotier. Tuy nhiên, trong dân gian thường đùa vui tên gọi này gắn liền với câu chuyện “Sự tích trái Sapoche”. Chính sự khác biệt này đã khiến cho nhiều người miền Bắc cảm thấy lạ lẫm và mơ hồ với câu hỏi “Trái Sapoche có phải là quả hồng xiêm không?”.
2. Sự tích quả hồng xiêm
Đồng bào Nam Bộ có một sự tích nổi tiếng mang tên “Sự tích trái Sapoche”. Câu chuyện kể về một lần giận hờn vô cớ của đôi nam nữ yêu nhau. Nội dung vừa đáng yêu vừa ngọt ngào và đầy hài hước. Qua đó cũng thể hiện được tinh thần vui tươi và trí óc sáng tạo của người dân Nam Bộ. Nội dung câu chuyện như sau:
Năm đó, thời chiến tranh, trong một lần tham chiến bị giặc đuổi đánh, chàng lính lạc vào một khu rừng có nhiều cây lạ. Khi trú ẩn, thấy quá đòi, chàng liền hái một trái ăn lót dạ. Lúc này đang vào mùa, trái chín vô cùng ngọt và ngon. Hương vị này đã để lại ấn tượng khó phai trong lòng người lính trẻ.
Sau khi hoạn nạn qua đi, một lần về nhà ghé qua khu rừng, chàng trai liền hái những trái ấy về làm quà tặng người yêu. Tuy nhiên, anh không biết rằng quả lúc này mới đầu mùa, chưa chín và còn rất chát. Khi người yêu ăn vào thì nhăn mặt. Tưởng người yêu tỏ ý giận dỗi, chàng trai liền cầm số quả còn lại tức giận bỏ về.
Mấy ngày sau, chàng ăn thử những trái còn lại vẫn thấy ngon ngọt như ấn tượng ban đầu. Lúc này chàng ta tức tốc đi tìm người yêu, dỗ dành nàng thử ăn thêm một lần. Lúc này người yêu ăn vào cũng thấy rất ngon, ngọt. Chàng trai thấy thế buột miệng trách: “Sao cô chê?” Từ lời này của chàng trai, dân gian liền đọc biến thành “sapôchê”, và cũng từ đó, trái hồng xiêm có tên gọi khác là sapôchê hay sapoche.
3. Thành phần dinh dưỡng có trong quả hồng xiêm
Quả hồng xiêm rất ngọt bởi nó chứa một lượng đường tự nhiên lớn gồm fructose và sucrose. Các nghiên cứu y học hiện đại chỉ ra quả hồng xiêm chứa lượng nước và calo lớn. Đây là nguồn cung cấp năng lượng dồi dào cho cơ thể. Đồng thời, quả này cũng chứa loạt khoáng chất quan trọng gồm sắt, magie, kali, các vitamin C, B5, PP,… – bảng thành phần được Bộ Y tế công bố. Theo đó, quả này được đánh giá tốt cho phụ nữ mang thai và trẻ nhỏ.
4. 9+ lợi ích khi ăn quả hồng xiêm đối với sức khỏe
Các chuyên gia dinh dưỡng khẳng định hồng xiêm có tác động tích cực đến sức khỏe con người. Những thành phần trong quả này đem đến những giá trị dinh dưỡng tuyệt vời, không thể phủ nhận. Một số lợi ích khi ăn quả hồng xiêm phải kể đến như sau:
4.1. Bổ sung năng lượng
Hồng xiêm có thể cung cấp nguồn năng lượng dồi dào cho cơ thể nhờ hàm lượng glucose trong quả cao. Loại quả này được khuyến khích sử dụng đối với trẻ em đang tuổi phát triển hoặc người thường xuyên vận động cường độ cao. Đồng thời, các dưỡng chất trong quả còn giúp tăng cường sức khỏe của phụ nữ mang thai. Chúng làm giảm các triệu chứng suy nhược cơ thể, buồn nôn, chóng mặt trong thai kỳ.
4.2. Hỗ trợ tiêu hóa
Hồng xiêm được xem như một vị thuốc nhuận tràng tự nhiên tốt nhất. Quả này chứa nhiều chất xơ, khi đi vào cơ thể kích thích nhu động ruột, giảm nguy cơ táo bón. Ngoài ra, quả này cũng chứa các khoáng chất giúp thanh lọc cơ thể. Chúng tham gia vào quá trình trao đổi chất và hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động khỏe mạnh.
4.3. Giúp ngủ ngon và giảm stress
Một nghiên cứu chỉ ra hồng xiêm có tác dụng tương tự như thuốc an thần. Ăn hồng xiêm có thể làm dịu cảm giác căng thẳng trí não, giảm stress hiệu quả. Loại quả này được khuyến khích sử dụng đối với những người mất ngủ. Từ đó cũng giúp loại bỏ những vấn đề sức khỏe liên quan đến giấc ngủ như mệt mỏi, thiếu sức sống, sạm da,…
4.4. Tốt cho mắt
Một thành phần nổi bật trong quả hồng xiêm chính là lượng vitamin A lớn hơn nhiều loại trái cây khác. Chất này liên quan trực tiếp đến thị lực, chúng bảo vệ giác mạc luôn sạch. Đồng thời, cho phép mắt bạn nhìn rõ hơn trong những điều kiện ánh sáng yếu. Bổ sung hồng xiêm vào thực đơn hàng ngày giúp cải thiện thị lực và ngăn ngừa nguy cơ gây ra các bệnh về mắt.
4.5. Ăn hồng xiêm ngừa ung thư
Điều này được chứng minh trong các nghiên cứu khoa học của Ấn Độ. Theo đó, hồng xiêm chứa methanol có tác dụng ứng chế sự phát triển của các tế bào ung thư. Khi đi vào cơ thể chúng sẽ tiếp cận, dần cô lập và tiêu diệt tế bào ung thư. Điển hình như vitamin A trong quả này sẽ bảo vệ cơ thể khỏi bệnh ung thư phổi và vòm họng.
4.6. Chống viêm, kháng khuẩn
Trong quả hồng xiêm có lượng lớn tanin – một chất chống viêm tuyệt vời ở trái cây. Chúng có khả năng ngăn ngừa nguy cơ gây ra các bệnh viêm thực quản, viêm dạ dày,… Đồng thời, chất chống oxy hóa trong hồng xiêm tạo hàng rào bảo vệ cơ thể. Kết hợp với vitamin C ức chế gốc tự do, kích thích sản sinh tế bào mới và nuôi dưỡng chúng khỏe mạnh. Nhờ đó tăng cường sức đề kháng của cơ thể.
4.7. Hạ huyết áp
Đối với những người bị huyết áp cao, quả hồng xiêm có thể giúp hạ huyết áp hiệu quả. Cụ thể, các nhà khoa học chỉ ra, trong 100g hồng xiêm có chứa tới 193mg potassium. Đây là chất làm giảm huyết áp và ngăn nguy cơ huyết áp tăng cao. Bên cạnh đó, hàm lượng magie và kali trong quả này có khả năng ổn định tuần hoàn và hỗ trợ hoạt động của mạch máu.
4.8. Tốt cho phụ nữ mang thai
Trong thai kỳ, ăn hồng xiêm có thể giúp hạn chế các triệu chứng của ốm nghén nhờ hàm lượng collagen dồi dào. Đồng thời, những thành phần trong quả này khi đi vào cơ thể người mẹ sẽ tăng tiết sữa và bổ sung dinh dưỡng cho sữa mẹ. Trẻ uống sữa mẹ sẽ nhận đủ dưỡng chất để phát triển khỏe mạnh, thông minh và nhanh lớn.
4.9. Dưỡng da sáng mịn
Trong các nghiên cứu về ảnh hưởng của trái cây với làn da cho thấy, quả hồng xiêm chứa nhiều chất chống oxy hóa giữ cho da luôn tươi trẻ. Bên cạnh đó, vitamin C có thể loại bỏ những hắc sắc tố melanin gây nám, tàn nhang và sạm da từ sâu bên trong. Kết hợp với vitamin E trong quả này giúp da luôn ẩm và căng mịn.
5. Cách sử dụng quả hồng xiêm
Để sử dụng hồng xiêm an toàn và thu nạp được tối đa chất dinh dưỡng, bạn nên chọn những quả hồng xiêm ngon và không hóa chất. Điều này có thể dễ dàng kiểm nghiệm thông qua màu sắc quả và mùi vị. Trước khi ăn, bạn nên rửa sạch, ngâm quả trong nước muối để giảm bớt những yếu tố độc hại như chất bảo quản hay chất nhuộm màu,.. Sau khi rửa sạch, lau khô rồi đựng vào hộp kín khoảng 2 ngày để cho quả chín hẳn, sờ phần vỏ thấy mềm là có thể sử dụng được rồi đó!
6. Những bài thuốc hay chữa bệnh từ quả hồng xiêm
Trong y học cổ truyền, quả hồng xiêm có vị ngọt tính mát, thường được sử dụng để điều trị tiêu chảy, hạ sốt, nhuận tràng,… Ngoài ra, chiết xuất từ hạt hồng xiêm có thể giúp tóc mềm, mượt và ngăn rụng tóc hiệu quả. Dưới đây là một số bài thuốc chữa bệnh từ quả hồng xiêm gồm:
6.1. Hồng xiêm trị rối loạn tiêu hóa
Để điều trị chứng rối loạn tiêu hóa, đặc biệt là tiêu chảy, bạn cần lựa chọn quả hồng xiêm xanh, tươi và đun với 200ml trong lửa nhỏ. Khi nước cạn còn 1 nửa, đổ ra bát và chia làm 2 lần uống, sau mỗi bữa ăn 15 phút. Ngoài ra, bạn cũng có thể dùng vỏ thân cây hồng xiêm sắc với nước và uống tương tự như trên. Thành phần có trong nhựa hồng xiêm sẽ hỗ trợ tiêu hóa trở lại bình thường.
6.2. Chữa táo bón
Trái hồng xiêm khi xanh có thể điều trị tiêu chảy và khi chín có thể điều trị táo bón. Điều kỳ diệu đến từ những thành phần của trái này. Để điều trị táo bón, bạn lấy 3 – 5 quả hồng xiêm chín ăn trực tiếp hoặc uống dưới dạng sinh tố. Bằng cách này, bạn có thể cảm nhận đường ruột hoạt động ổn định hơn. Bên cạnh đó, cũng có thể sắc nước lá hồng xiêm kết hợp với vỏ quýt và thủy xương bồ uống 2 lần/ngày.
6.3. Hạt hồng xiêm hạ sốt
Phần hạt hồng xiêm được công nhận về tác dụng hạ sốt nhanh chóng. Bạn chỉ cần sắc nước hạt hồng xiêm và uống khi còn nóng, nhiệt độ cơ thể sẽ giảm và ổn định dần. Nước thuốc này cũng giúp loại bỏ những triệu chứng của sốt như đau đầu, buồn nôn hay cảm giác mệt mỏi. Một số tài liệu y học cổ truyền ghi chép lại, có thể thêm lá tre vào sắc cùng hạt hồng xiêm để tăng thêm hiệu quả.
7. Những câu hỏi về quả hồng xiêm
Những giá trị dinh dưỡng của quả hồng xiêm đối với sức khỏe con người là không thể phủ nhận. Tuy nhiên, những thắc mắc về tác hại của quả hồng xiêm, nhóm người không nên ăn cũng như nhựa của chúng có độc hại không chưa được giải đáp cụ thể. Vì vậy, trong nội dung dưới đây, Tuổi trẻ và Sắc đẹp sẽ trả lời câu hỏi bạn đang quan tâm.
7.1. Những tác hại của quả hồng xiêm?
Quả hồng xiêm là thức quả yêu thích của phần đông người Việt Nam. Chúng ta thường nghĩ rằng đây là một loại quả lành tính và có thể sử dụng tùy ý. Tuy nhiên, nếu ăn quá nhiều hồng xiêm cũng có thể mang đến một số tác hại không mong muốn
- Ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa: Nếu ăn quá nhiều hồng xiêm, lượng chất xơ tăng cao có thể gây đầy hơi, táo bón,…
- Dị ứng: Lượng tanin trong hồng xiêm có thể gây ngứa và khó chịu trong miệng, thậm chí sưng hoặc phát ban ở cổ họng
- Đau dạ dày: Hồng xiêm chứa nhiều vitamin C, ăn nhiều khi đói có thể gây ra hiện tượng đau dạ dày hoặc nghiêm trọng hơn là viêm loét
- Tăng nguy cơ ngộ độc thực phẩm: Hồng xiêm được thu hoạch khi quả còn cứng nên nhiều người sẽ ướp chúng với các loại thuốc không rõ nguồn gốc để quả chín đều, đẹp Advertisement
- Giảm tác dụng của thuốc: Tác dụng kháng viêm, kháng khuẩn của hồng xiêm có thể trở thành tác hại làm giảm tác dụng của thuốc
- Tăng cân: Hồng xiêm chứa rất nhiều đường, ăn nhiều sẽ khiến tăng cân nhanh chóng, khó kiểm soát
7.2. Ai không nên ăn hồng xiêm?
Các bác sĩ chỉ ra 5 đối tượng không nên ăn hồng xiêm bao gồm:
- Bệnh nhân bị tiểu đường ăn hồng xiêm có thể làm tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn
- Người thừa cân, béo phì nên hạn chế ăn hồng xiêm bởi quả này chứa lượng calo lớn khiến tăng cân dễ dàng hơn
- Người có vấn đề về đường tiêu hóa ăn hồng xiêm có thể bị khó tiêu, chướng bụng
- Người đang sử dụng thuốc do tanin trong thuốc ảnh hưởng trực tiếp đến tác dụng của thuốc
- Người dị ứng ăn hồng xiêm có thể bị ngứa, sưng, phát ban
7.3. Quả hồng xiêm kỵ với gì?
Một số loại thực phẩm chứa nhiều chất dinh dưỡng có lợi cho sức khỏe nhưng khi tiếp xúc với chất khác có thể sản sinh độc tố. Chính vì vậy, khi tiêu thụ thực phẩm, bạn cần nắm rõ những kiến thức về các loại thực phẩm kiêng kỵ nhau. Dưới đây là một vài loại thực phẩm không thể ăn cùng hồng xiêm:
- Trứng: Ăn trứng với hồng xiêm có thể bị ngộ độc thực phẩm, nôn mửa
- Canh cua: 2 món này kết hợp gây buồn nôn, đi ngoài và có thể hình thành sỏi thận
- Khoai lang: Dưỡng chất trong hồng và khoai lang đi vào dạ dày có thể kết tủa thành sỏi dạ dày
- Thịt ngỗng: Protein trong ngỗng gặp tanin của hồng có thể gây ra nguy cơ tử vong
- Rượu: Sự kết hợp gây tắc ruột, khó tiêu, hình thành các cục máu đông nguy hiểm
7.4. Nhựa quả hồng xiêm có độc hại không?
Trước đây, người Mexico còn sử dụng nhựa chicle lấy từ cây hồng xiêm làm kẹo cao su, khi nhai mềm mềm, dai dai rất thú vị. Một số nơi sử dụng nhựa hồng xiêm làm keo dán do có tính chất dính và bám trên bề mặt vật dụng rất tốt. Tuy nhiên, đến nay, tác hại hay lợi ích của nhựa hồng xiêm vẫn chưa được khẳng định trên bất kỳ kết quả nghiên cứu khoa học nào. Vì vậy, bạn cần lưu ý khi sử dụng nhựa hồng xiêm cho các mục đích khác nhau nhé!
8. Quả hồng xiêm giá bao nhiêu tiền? Mua ở đâu?
Hồng xiêm cho 2 mùa thu hoạch trong năm và cây cho năng suất cao. Vì vậy, mức giá của quả này luôn giữ được mức trung bình, phù hợp với nhu cầu tiêu dùng của nhiều người. Cập nhật gần nhất mức giá hồng xiêm dao động từ 37.000 – 57.000 đồng/kg. Con số này có thể thấp hơn nếu bạn mua hồng xiêm trực tiếp tại nhà vườn.
Vậy hồng xiêm được bán ở những đâu? Hiện nay, trên thị trường bạn có thể dễ dàng mua hồng xiêm ở bất cứ đâu, dưới bất cứ hình thức nào. Cụ thể, hồng xiêm được bán trực tiếp ở các nhà vườn, chợ dân sinh, chợ đầu mối, siêu thị. Bạn cũng có thể mua trực tuyến qua các sàn thương mại điện tử, kênh bán hàng trên internet,…
Trên đây là những thông tin tổng hợp về trái hồng xiêm mà bạn quan tâm. Tuổi trẻ và Sắc đẹp hy vọng bài viết hữu ích với bạn. Cảm ơn bạn đã đọc và đừng ngại chia sẻ với người thân và bạn bè nhé!
