Chắc hẳn các bạn đã không còn xa lạ gì với cây lúa nước. Lúa là cây lương thực chính của nước ta, giúp cung cấp nhiều năng lượng và các dưỡng chất khác cho cơ thể. Hãy cùng Tuổi trẻ và Sắc đẹp tìm hiểu những lợi ích của hạt lúa nhé!
1. Hạt lúa là gì?
Hạt lúa là hạt của cây lúa nước. Đây là một trong 5 cây lương thực chính trên thế giới, bên cạnh ngô, lúa mì, khoai tây, sắn. Cây có nguồn gốc từ vùng nhiệt đới, cận nhiệt đới như phía đông nam châu Á, châu Phi.
Lúa là thực vật thuộc loài cỏ đã thuần dưỡng. Thân cây cao 1 – 1,8m. Lá lúa mỏng, dẹt, dài khoảng 50 – 100cm. Rễ cây thuộc loại rễ chùm, dài tới 2 – 3 m trong thời kỳ trổ bông. Hoa lúa nhỏ, màu trắng sữa, phân nhánh cong hoặc rủ xuống. Hạt là quả thóc, dài 5 – 12mm, dày 1 – 2mm.
2. Thành phần dinh dưỡng của hạt lúa
Lúa chứa nhiều giá trị dinh dưỡng, được dùng làm nguồn lương thực chính cung cấp năng lượng cho con người. Tính theo % chất khô, hạt có chứa:
Tinh bột: 62,4%
Protein: 7,9%
Lipit: 2,2%
Xenluloza: 9,9%
Ngoài ra, trong loại hạt này còn chứa một số vitamin quan trọng như vitamin B1, B2, B6,…
3. Những lợi ích của hạt lúa trong cuộc sống
Hạt lúa tạo ra sản phẩm chính là gạo, dùng làm lương thực chế biến. Gạo có thể nấu thành cơm hay làm nhiều món ăn khác như bánh chưng, bánh rán, phở, bún, xôi, cơm nếp,… Ngoài ra, khi sử dụng lúa trong đời sống, còn mang lại một số lợi ích khác:
- Đem xuất khẩu lúa gạo, tạo ra nguồn kinh tế cho bà con nông dân nói riêng, cũng như đất nước nói chung
- Tấm: Đây là sản phẩm phụ từ lúa, dùng để sản xuất tinh bột gạo, sử dụng trong sản xuất rượu cồn, thuốc chữa bệnh hay mỹ phẩm
- Cám: Sản phẩm phụ của lúa, dùng sản xuất thức ăn tổng hợp cho gia súc, gia cầm, sản xuất vitamin B1,…
- Rơm rạ: Sản phẩm phụ của lúa, dùng sản xuất thùng carton, làm chất đốt, thảm lót sàn, mũ, giầy,…
- Trấu: Đây là sản phẩm phụ của lúa, được sử dụng làm phân hữu cơ, chất đốt, vật liệu đóng lót hàng hóa,…
4. Cách sử dụng hạt lúa
Hạt lúa tạo ra sản phẩm chính là gạo. Gạo được đem đi chế biến thành nhiều món ăn ngon, hấp dẫn khác nhau. Tuy nhiên, để có được thành phẩm gạo, hạt lúa sau khi thu hoạch về, phải đem đi xay xát, loại bỏ vỏ trấu. Sau đó, người ta lấy gạo nấu cơm, nấu xôi, làm bánh chưng, đem nghiền bột làm nhiều món ăn khác,…
5. Hạt lúa bao nhiêu tiền 1kg?
Hiện nay, hạt lúa có rất nhiều loại khác nhau. Tuỳ vào nhu cầu mà bạn có thể lựa chọn loại hạt thơm dẻo, săn chắc, hay khô cứng,… Thông thường, hạt có giá thành dao động trong khoảng 10.000 – 55.000 đồng/kg, tuỳ mỗi loại.
6. Cách bảo quản hạt lúa
Để loại hạt này sử dụng được thời gian dài, tránh ẩm mốc, mối mọt, bạn cần chú ý từ khâu bảo quản. Đầu tiên, khi lúa được thu hoạch về, cần đem phơi khô hạt dưới ánh nắng mặt trời. Kiểm tra hạt có độ giòn, chắc, khi nhai trong miệng thấy bột, có độ khô là được. Sau đó, sử dụng chum, vại có nắp kín hoặc bao tải bịt kín để cất trữ. Để hạt nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng mặt trời chiếu trực tiếp. Ngoài ra, khi sử dụng thời gian dài, bạn cảm thấy hạt hơi ỉu thì bỏ ra, phơi nắng lại cho khô, rồi lại đóng kín.
7. Cách trồng và chăm sóc cây lúa
Mỗi loại cây đều cần trồng và chăm đúng cách để phát triển. Dưới đây là hướng dẫn về quy trình trồng cũng như chăm sóc cây lúa:
7.1. Chọn giống lúa
Giống lúa quyết định tới năng suất, chất lượng lúa, gạo về sau. Do vậy, cần chọn lựa giống tốt, cho năng suất cao, ít sâu bệnh, bông to, có sức đề kháng, phù hợp thổ nhưỡng cũng như khí hậu vùng đất trồng. Ngoài ra, nên chọn giống ngắn ngày, gieo vụ sớm, sẽ tránh được một số loại sâu bệnh hại.
7.2. Gieo sạ
Sau khi chọn được giống lúa tốt, bạn cần tiến hành gieo cấy hay gieo sạ thẳng. Hiện nay, có thể sử dụng nhiều loại thiết bị công nghiệp hiện đại để gieo sạ, giúp tiết kiệm thời gian và nhân lực, tăng năng suất cho cây trồng.
7.3. Quy trình bón phân hữu cơ
Sau khi gieo sạ, cần bón phân cho lúa để cung cấp dinh dưỡng, giúp lúa sinh trưởng và phát triển tốt. Dưới đây là quy trình bón phân hữu cơ:
Bước 1: Bón lót phân hữu cơ với lượng 300 – 400 kg/ha
Bước 2: Bón đợt 1 sau khi sạ khoảng 7 đến 10 ngày, lượng phân bón (chuyên lúa) sử dụng là 300 – 350 kg/ha, không để nước ngập đầu mầm
Bước 3: Bón đợt 2 sau khi sạ khoảng 18 đến 22 ngày, lượng phân bón (chuyên lúa) cần dùng là 350 – 400 kg/ha
Bước 4: Sau khi lúa phát triển từ 30 đến 35 ngày, tiến hành tháo nước nhằm hạn chế chồi lúa vô hiệu phát triển, sau đó, để ruộng khô 7 – 12 ngày rồi thêm nước vào
Bước 5: Bón phân đợt 3 sau khi sạ từ 45 đến 50 ngày, cần bón thúc 350 – 400 kg/ha phân hữu cơ để kích thích chồi phát triển
Bước 6: Bón phân đợt 4 sau khi lúa phát triển từ 59 đến 62 ngày, lượng phân bón cần dùng là 100 – 150 kg/ha, nhằm bổ sung dinh dưỡng nuôi cây và hạt
7.4. Nước tưới
Để chăm sóc cây lúa thì không thể thiếu nguồn nước tưới. Nó có vai trò quan trọng trong việc quyết định năng suất cây trồng. Dưới đây là một số giai đoạn bạn cần biết:
- Giai đoạn cây con: Trước gieo sạ, bạn cần để ruộng khô ráo, từ lúc lúa mọc mầm ổn định đến khi bắt đầu đẻ nhánh thì giữ mực nước khoảng 1 – 3cm so với mặt ruộng
- Giai đoạn lúa đẻ nhánh: Khoảng 15 – 20 ngày, lúa đẻ nhánh, thêm nước vào ruộng khoảng 5cm, để nước tự cạn, mặt ruộng nứt nhẹ thì tiếp tục cho nước vào lại, lặp lại quá trình “thêm nước – để khô” trong suốt giai đoạn lúa đẻ nhánh
- Giai đoạn lúa đứng cái, làm đòng, trổ bông và chín sữa: Cần duy trì mực nước cho ruộng ở 5cm
- Giai đoạn lúa chín, thu hoạch: Khoảng 10 đến 12 ngày trước khi thu hoạch, cần tháo cạn nước ở ruộng, giúp thuận lợi cho quá trình gặt lúa
Hy vọng Tuổi trẻ và Sắc đẹp đã cung cấp nhiều thông tin bổ ích cho bạn về hạt lúa. Đừng quên sử dụng loại hạt này mỗi ngày để có lợi cho sức khoẻ nhé!
