Cây mâm xôi: Thành phần, tác dụng và 7 bài thuốc chữa bệnh

Nguyễn Mai 252

Hiện nay, cây mâm xôi được biết đến là một trái cây giàu dinh dưỡng, vị ngọt nên được rất nhiều người yêu thích. Trong y học cổ truyền những bộ phận của mâm xôi như quả, thân, rễ và lá đều có thể dùng làm thuốc. Để hiểu rõ thêm về tác dụng chữa bệnh của loài cây này, bạn đọc hãy xem ngay bài viết sau đây của Tuổi trẻ và Sắc đẹp nhé.

1. Giới thiệu về cây mâm xôi 

Cây mâm xôi hay còn được gọi với tên khác cây đùm đũm, cây phúc bồn tử và có tên khoa học là Rubus alceaefolius Poir. Trên thế giới cây này phân bố ở các nước châu Âu, châu Mỹ và châu Á. Ở Việt Nam, cây mọc hoang ở khắp các tỉnh thành nhưng có nhiều ở miền núi phía Bắc.

Cây mâm xôi là cây trồng mọc thành dạng bụi, thân có gai
Cây mâm xôi là cây trồng mọc thành dạng bụi, thân có gai

Mâm xôi là cây thân leo và hầu như tất cả các bộ phận của chúng đều có gai. Lá đơn, hình trái tim, mỗi lá có cuống dài với đường kính từ 5 – 15cm. Hoa mâm xôi có màu trắng, thường nở ra vào tháng 2 – 3, mọc thành từng chùm ở nách lá, có lông. Quả kéo hình cầu, có nhiều hạch quả tụ lại trông giống như đĩa xôi. Khi chán quả có màu đỏ tươi rực rỡ rất đẹp, thường có vào tháng 5 – 7.

2. Thành phần hóa học có trong cây mâm xôi

Theo các nhà nghiên cứu khoa học, trong quả mâm xôi chứa rất nhiều thành phần hóa học tốt cho sức khỏe con người. Điển hình là:

  • Axit ellagic: Đây là chất dinh dưỡng có trong thực vật với khả năng oxy hóa hiệu quả. Từ đó, giúp bảo vệ màng tế bào và các cấu trúc trong cơ thể bằng cách trung hòa các gốc tự do.
  • Các hợp chất flavonoid như kaempferol, quercetin, anthocyanin và các vitamin, khoáng chất  gồm vitamin C, mangan, Mg, Zn, Cu, K, acid folic, omega – 3, vitamin K, vitamin E, chất xơ,… 
  • Bên cạnh đó, lá mâm xôi chứa chất tanin có tính kháng khuẩn, kháng virus nên được dùng trong điều trị các bệnh viêm ruột, tiêu chảy,….
Quả mâm xôi giàu chất dinh dưỡng rất tốt cho sức khỏe
Quả mâm xôi giàu chất dinh dưỡng rất tốt cho sức khỏe

3. Những tác dụng của cây mâm xôi đối với con người 

Lá mâm xôi vị se, có tác dụng thanh nhiệt, hoạt huyết, tán ứ và tiêu viêm. Quả khi chín có vị ngọt, tính bình giúp bổ can thận, giữ tính khí, làm cường dương rất tốt cho nam giới. Vì vậy đây chính là loài cây có nhiều tác dụng quý trong y học cổ truyền. Dưới đây là những tác dụng cụ thể của mâm xôi đối với sức khỏe cho những ai chưa biết đến cây này.

Bên trong cây mâm xôi chứa chất Raspberry có khả năng thúc đẩy được quá trình đốt cháy chất béo. Từ đó, chuyển hóa lipid, ngăn ngừa béo phì và giúp giảm cân, đồng thời chữa xương khớp với tác dụng là giảm đau nhức.

Nhờ mang đến nhiều lợi ích tuyệt vời nên mâm xôi đang rất được ưa chuộng
Nhờ mang đến nhiều lợi ích tuyệt vời nên mâm xôi đang rất được ưa chuộng

Bên cạnh đó, trong quả mâm xôi chứa acid ellagic có khả năng loại trừ cholesterol xấu. Điều này làm giảm huyết áp cao, hạn chế nhồi máu cơ tim và chống xơ vỡ động mạch. Ngoài ra trong quả mâm xôi giàu vitamin C và magie giúp cải thiện chức năng sinh sản ở cả 2 giới, tốt cho mọi lứa tuổi.

Cây và quả mâm xôi có khả năng làm giảm tác động của các gốc tự do, giúp chống lão hóa, duy trì vẻ đẹp thanh xuân. Hơn nữa, sử dụng quả mâm xôi thường xuyên giúp cho não bộ cải thiện trí nhớ, nâng cao phản xạ tốt hơn. Đồng thời có tác dụng bổ thận, tráng dương, tăng cường sinh lý và giúp bảo vệ màng mắt, giữ thị lực luôn khỏe mạnh.

4. Chia sẻ 7 bài thuốc chữa bệnh từ cây mâm xôi

Nhắc đến mâm xôi, chắc hẳn đã quá quen thuộc với nhiều người, đặc biệt là ở vùng nông thôn. Loại cây này cho quả vị ngọt thanh tuyệt vời, giàu dinh dưỡng với công dụng chữa nhiều loại bệnh hiệu quả.

4.1. Bài thuốc trị bệnh viêm gan mạn tính và viêm tuyến vú ở phụ nữ

Người bệnh lấy 30 – 40g lá mâm xôi và 15g mộc thông, 20g cây ô rô. Rửa sạch các nguyên liệu, để ráo nước và cho vào ấm sắc thành nước uống hết trong ngày. Duy trì bài thuốc mỗi ngày uống 2 lần trong 1 tháng để cho hiệu quả cao nhất.

Lá mâm xôi có khả năng chữa viêm gan mạn tính và viêm tuyến vú
Lá mâm xôi có khả năng chữa viêm gan mạn tính và viêm tuyến vú

4.2. Trị viêm gan cấp và mạn, viêm loét miệng hiệu quả ngay tại nhà

Bài thuốc gồm các nguyên liệu như sau: 30g lá mâm xôi, 15g kim anh, 15g ba kích. Lá mâm xôi rửa sạch cho vào ấm kết hợp với 2 nguyên liệu còn lại, sắc thành nước uống trong ngày. Thực hiện bài thuốc đều đặn trong 1 – 2 tháng để giúp gan nhanh chóng phục hồi và khỏi viêm loét miệng.

4.3. Dùng làm trà uống giúp thanh nhiệt, lợi tiểu tiện

Bạn lấy thân mâm xôi cắt thành từng đoạn nhỏ, rửa sạch và đem phơi khô. Sau đó, lấy 10g sắc thành nước uống mỗi ngày, vừa giúp thanh nhiệt, vừa lợi tiểu, tốt cho sức khỏe.

4.4. Bài thuốc chữa đi tiểu nhiều lần trong ngày cực hay 

Để chữa chứng bệnh đi tiểu nhiều lần, bạn cần chuẩn bị 12g mỗi loại gồm phúc bồn tử, ích trí nhân, tang phiêu tiêu và sơn thù du. Cho tất cả các nguyên liệu này vào sắc với 2 lít nước, uống 3 lần/ngày. Thực hiện bài thuốc trong 1 – 2 tháng sẽ thấy giảm triệu chứng đi tiểu nhiều lần hiệu quả.

4.5. Hỗ trợ điều trị tiêu hóa 

Một trong những tác dụng của mâm xôi được dân gian ghi nhận là kích thích hoạt động tiêu hóa, giúp ăn ngon, hấp thu dinh dưỡng hiệu quả. Người bệnh lấy 15g gồm lá và thân mâm xôi sắc thành nước uống. Thời điểm tốt nhất để uống là trước bữa ăn khoảng 20 phút.

4.6. Chữa di tinh, mộng tinh 

Mỗi vị 12g gồm có lá mâm xôi, sa uyển tử, sơn thù du, khiếm thực, long cốt và liên tu. Sắc tất cả các thảo dược này thành nước uống, duy trì bài thuốc trong 7 – 10 ngày để chữa triệt để chứng di tinh, mộng tinh.

Mân xôi được nhiều người sử dụng trong bài thuốc chữa di tinh, mộng tinh
Mân xôi được nhiều người sử dụng trong bài thuốc chữa di tinh, mộng tinh

4.7. Trị liệt dương, di hoạt tinh, hiếm muộn 

Người bệnh lấy 10g mỗi loại gồm lá mâm xôi, thỏ ty tử, kỷ tử, ngũ vị tử, xa tiền tử đem sấy hoặc phơi khô. Sau đó đem tán bột, mỗi ngày lấy 6g hỗn hợp hòa nước nóng uống 2 lần sáng, tối.

5. Cách trồng và chăm sóc cây mâm xôi sinh trưởng tốt nhất

Với vị ngọt đặc trưng và mùi thương dịu dàng, mâm xôi đang được rất nhiều người trồng làm cây ăn quả tại nhà. Dưới đây là những hướng dẫn chi tiết về cách trồng và chăm sóc loài cây này cho bạn tham khảo.

6.1. Cách trồng mâm xôi 

Hiện nay, mâm xôi thường được nhân giống bằng cách gieo hạt đơn giản. Bạn nên tìm mua hạt giống ở các cửa hàng chuyên bán hạt giống uy tín và chất lượng. Người trồng tiến hành gieo hạt mâm xôi sâu khoảng 1cm xuống đã chuẩn bị sẵn. Sau đó, phủ một lớp đất mỏng lên hạt và dùng bình xịt nước nước giữ ẩm.

Để hạt nhanh nảy mầm cần đặt chậu gieo hạt vào nơi thoáng mát, tránh ánh sáng mặt trời chiếu trực tiếp. Sau khi hạt giống nảy mầm, đặt chậu cây non vào những chỗ râm mát đón ánh sáng gián tiếp. Lúc này, cây non khá yếu ớt nên cần chăm sóc kỹ càng tránh côn trùng hay động vật đến cắn phá. 

Khi cây cao đến khoảng 10 – 15cm thì nên bưng cây đến nơi khu vực muốn trồng. Sau khi trồng xong cây con, phải bón lót phân hữu cơ và tưới nước đầy đủ cho cây mau bám rễ, xanh tốt trở lại.

6.2. Cách chăm sóc mâm xôi 

Mâm xôi thuộc giống cây bụi có nguồn gốc là loại cây dại nên có sức sống rất mạnh mẽ. Cây phát triển tốt, trong năm đầu tiên sau khi trồng có chiều cao tối đa lên đến 2m nếu như được bón phân hữu cơ đầy đủ và nhổ sạch cỏ dại.

Khi cây cao khoảng 1m, người trồng cần tiến hành làm giá đỡ bằng thép hoặc bằng gỗ cho cây. Mâm xôi sinh trưởng tốt mà không cần phải tưới quá nhiều nước, chỉ nên tưới 3 lần/tuần. Về chế độ bón phân thì người trồng cần bón thêm phân hữu cơ cho cây vào mùa xuân để thúc đẩy cây đâm chồi mới. Mỗi năm định kỷ tỉa cành 2 lần/năm, bằng cách loại bỏ những cành già yếu và chỉ để lại những cành lớn khỏe mạnh.

6. Những hình ảnh về cây mâm xôi

Mâm xôi được trồng nhiều ở vùng quê Việt Nam
Mâm xôi được trồng nhiều ở vùng quê Việt Nam
Quả mâm xôi có màu đỏ rực
Quả mâm xôi có màu đỏ rực
Mân xôi tiểu cảnh được trồng trong chậu
Mân xôi tiểu cảnh được trồng trong chậu
Cành mâm xôi nặng trĩu quả đung đưa trong gió
Cành mâm xôi nặng trĩu quả đung đưa trong gió

Trên đây là những thông tin về cây mâm xôi do Tuổi trẻ và Sắc đẹp cung cấp. Hy vọng thông qua bài viết, mọi người đã hiểu rõ những tác dụng và chọn được bài thuốc thích hợp từ loài cây này. Trước khi áp dụng bất kỳ bài thuốc nào từ mâm xôi, chúng ta nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng tránh tác dụng phụ.

Chuyên mục: Cây thuốc nam

5 ( 2 bình chọn )

Tin liên quan

Tin mới nhất