Không chỉ là một loài hoa cây ảnh được nhiều người ưa thích mà cây dừa cạn cồn là loại thảo dược quý giúp chữa nhiều bệnh cho con người. Tuy là loài cây quen thuộc nhưng không phải ai cũng biết hết về đặc điểm, công dụng của dừa cạn. Chính vì thế, bài viết dưới đây của Tuổi trẻ và Sắc đẹp sẽ giúp mọi người hiểu rõ thêm về loại cây này.
1. Cách nhận biết cây dừa cạn
Cây dừa cạn thuộc họ Trúc đào Apocynaceae và có tên khoa là Catharanthus roseus (L.) G. Don. Cây có tên gọi khác là trường xuân, hoa hải đằng, bông dừa, dương giác và pervenche de Madagascar. Dừa cạn là một cây thân thảo, phân thành nhiều cành với chiều cao chừng 40 – 60cm. Thân cây hình trụ, mọc thẳng, lá hình bầu dục và mặt trên có màu sẫm hơn mặt dưới.
Hoa dừa cạn màu hồng, thỉnh thoảng xuất hiện hoa trắng và có 5 cánh đều nhau. Quả dài, mọc thẳng đứng và hơi tách sang hai bên. Mỗi quả chứa 12 – 20 hạt nhỏ màu nâu nhạt, có quanh năm, nhiều nhất là vào tháng 4 – 5 và tháng 9 – 10. Dáng dừa cạn mềm mại với lá xanh mướt và hoa rực rỡ chính là những nét độc đáo tạo nên sự hấp dẫn của cây.
Loài cây này có nguồn gốc từ châu Phi, sau đó được người Pháp đưa vào trồng ở nước ta để làm cây cảnh. Dừa cạn dễ trồng, phát triển nhanh, ít sâu bệnh nên cây được ưa chuộng ở nhiều địa phương, phổ biến nhất là ở các tỉnh đồng bằng và ven biển nước ta.
2. Trong cây dừa cạn có những thành phần hóa học nào?
Các nhà khoa học đã nghiên cứu và phát triển dừa cạn có chứa khoảng 70 alkaloid thuộc nhiều nhóm khác nhau nhưng chủ yếu là alkaloid nhân indol. Tùy theo cách thu hái mà hàm lượng alkaloid trong dừa cạn thể thay đổi từ 0,2 – 1%. Nhưng có những giống cây có thể có hàm lượng cao hơn. Các alkaloid có tác dụng chống khối u mạnh và có nhiều nhất ở rễ, lá. Những alkaloid trong dừa cạn cũng có hoạt tính tương tự phân lập gồm có isoleurosin, lochneridin, sitsirikin, vincamicin, catharin và vindolicin.
3. Những tác dụng của cây dừa cạn đối với con người
Theo các chuyên gia về sức khỏe, cao lỏng dừa cạn có tác dụng hạ huyết áp, an thần, gây ngủ. Các nghiên cứu còn phát hiện tác dụng giảm bạch cầu và chống ung thư của alkaloid trong dừa cạn. Bên cạnh đó, chiết xuất của rễ và lá của cây này có khả năng ức chế hoạt tính của enzyme protease của nấm da Trichophyton rubrum.
Trong y học cổ truyền, dừa cạn là dược liệu có vị hơi đắng và tính mát. Từ đó, cây có tác dụng hoạt huyết, tiêu thũng, hạ huyết áp và giải độc. Do đó, ở nước ta dược liệu này được dùng để thông tiểu tiện, chữa bệnh đi tiểu ít, huyết áp cao. Theo ghi nhận, một số người đã dùng loài cây này làm thuốc ra mồ hôi, chữa tiêu hóa kém và lỵ, hỗ trợ điều trị ung thư máu, ung thư phổi,…
4. Bật mí 9 bài thuốc chữa bệnh từ cây dừa cạn
Như trên đã trình bày, dừa cạn là một loài thảo dược đã được ông bà sử dụng làm thuốc từ rất lâu trong dân gian. Dưới đây là 9 bài thuốc có sử dụng dừa cạn cho mọi người tham khảo.
4.1. Bài thuốc trị bỏng
Từ lâu, trong dân gian đã lưu truyền cách trị bỏng hiệu quả bằng cách lấy lá dừa cạn cho vào cối giã nát rồi đắp lên vết bỏng. Ngay khi đắp lên vùng da bị thương, lá dừa cạn giã nhát có tác dụng làm mát da thịt, giảm đau, chống bội nhiễm, giúp bạn nhanh lành vết thương.
4.2. Bài thuốc điều trị chứng u xơ tuyến tiền liệt
Bài thuốc gồm 16g đinh lăng, 12g mỗi loại gồm huyền sâm, dừa cạn, chè khô, 19g xuyên sơn, 10g bối mẫu, 6g cát căn, 5g trinh nữ hoàng cung. Chia các thảo dược thành 3 thang thốc bằng nhau, mỗi ngày đem sắc 1 thang, chia thành 3 lần uống trong ngày.
4.3. Bài thuốc điều trị xơ gan và viêm gan
Lấy 10g mỗi vị gồm diệp hạ châu, dừa cạn và 30g cà gai leo. Cho tất cả các nguyên liệu lên chảo sao vàng và cho vào ấm sắc với 2 lít nước, uống 3 lần sau ăn khoảng 30 phút.
4.4. Bài thuốc điều trị chứng tăng huyết áp an toàn ngay tại nhà
Chuẩn bị các nguyên liệu gồm 140g cam thảo đất, 120g đỗ trọng, 160g dừa cạn, 100g chi tử, 160g cỏ xước, 180g lá đinh lăng và 150g hoa hòe. Cho tất cả các nguyên liệu đem sao giòn, cho vào máy tán vụn rồi bảo quản trong hộp kín. Mỗi ngày dùng 40g hỗn hợp sắc với 1 lít nước trong vòng 10 phút là có thể thưởng thức được.
4.5. Bài thuốc điều trị zona thần kinh cho hiệu quả nhanh
Bài thuốc gồm các thảo dược, 16g mỗi vị gồm dừa cạn, cam thảo đất, thổ linh, nam tục đoạn, hạ khô thảo, 10g chi tử, 10g bạch linh và 12g kinh giới. Chia tất cả các nguyên liệu thành 3 thang thuốc, mỗi ngày sắc một thang với 2 lít nước để uống trong ngày.
4.6. Bài thuốc làm giảm đau nhức
Lấy một lượng dừa cạn và lá cây hòe vừa đủ, đem giã nhỏ và đắp lên vùng đau nhức trong vòng 30 phút. Mỗi ngày thực hiện 2 – 3 lần bạn sẽ nhanh chóng thấy các cơn nhức thuyên giảm nhanh chóng.
4.7. Bài thuốc trị chứng bạch đới
Chuẩn bị 16g mỗi vị gồm lá bạc sau, rễ cây bạch đồng tử, cây diệp hạ châu, biển đậu và đan sâm. Dùng tất cả các dược liệu sắc với 2 lít nước để uống trong ngày.
4.8. Bài thuốc từ dừa cạn giúp hỗ trợ, điều trị bệnh ung thư
Đem 15g dừa cạn và 30g cây xạ đen sắc với 1 lít nước. Đun nhỏ lửa cho đến khi chỉ còn 700ml nước thì tắt bếp, chia thành 3 lần uống. Để đem hiệu quả chữa bệnh tốt nhất, người bệnh nên uống sau khi ăn 30 phút và thực hiện bài thuốc trong 2 – 3 tháng.
4.9. Bài thuốc trị chứng mất ngủ
Đầu tiên người bệnh sao vàng các thảo dược gồm 12g hạt muồng, 12g lá vông và 20g lá dừa cạn. Tiếp theo là lấy các nguyên liệu cho vào sắc với nước uống và dùng trước khi đi ngủ.
5. Trồng cây dừa cạn trước nhà có được không?
Dừa cạn rất dễ trồng, chỉ cần đất tơi xốp, cung cấp đủ độ ẩm là cây có thể sinh trưởng và phát triển tốt. Vì vậy, bạn hoàn toàn có thể trồng loại cây này trước nhà để làm cảnh hoặc lấy nguyên liệu chữa bệnh đều được. Theo các chuyên gia phong thủy, trồng dừa cạn trước nhà sẽ giúp gia chủ luôn có được may mắn, tài lộc và thịnh vượng trong cuộc sống, công việc.
6. Những lưu ý quan trọng cần biết khi sử dụng cây dừa cạn để chữa bệnh
Tương tự như các thảo dược khác, thành phần alkaloid trong dừa cạn có thể gây ra một số phản ứng phụ như buồn nôn, nhức đầu, tiêu hóa, táo bón, chán ăn,… Vì vậy để tránh những điều này người dùng cần lưu ý một số vấn đề sau:
- Phụ nữ mang thai và người đang cho con bú thì không nên dùng dừa cạn
- Nên dùng dược liệu với một lượng vừa phải, mỗi ngày không quá 50g
- Khi dùng dừa cạn để chữa bệnh thì nên lấy hoa màu trắng vì có tác dụng dược lý cao hơn màu hồng hoặc đỏ
- Các hoạt chất trong dừa cạn có tác dụng chống ung thư nhưng nếu sử dụng tùy tiện có thể gây ngộ độc và tử vong
7. Chiêm ngưỡng một số hình ảnh đẹp nhất về cây dừa cạn
Bài viết trên, Tuổi trẻ và Sắc đẹp đã giúp bạn đọc hiểu rõ thêm về cây dừa cạn. Đây là loài cây vốn đã rất quen thuộc và mang lại hiệu quả trong điều trị rất nhiều bệnh. Tuy nhiên, bất kỳ thảo dược nào, trước khi sử dụng cần tham khảo ý kiến bác sĩ để đạt hiệu quả tốt nhất.
